سرِسفره میزبان با غذاهای سنتی (غذاهای اردبیل)

تکهای از من تکهای از زمین
مریم سادات موسوی
آش میوه
آش میوه یک آش بینظیراست که با ترکیب انواعی از میوههای خشک درست میشود و شما را مهمان طعمها و رنگها میکند. از آن جایی که میوه برای سلامتی خیلی مهم است و همیشه خوردن آن سفارش شده، مردم این استان دست به ابتکار جالبی زده اند و با میوههای خشکی مثل آلبالو خشک، آلوی خورشتی، قیسی زردآلو، برگه زردآلو و گوجه برقانی آش خوشمزه و لذیذی را تهیه می کنند که به آش میوه معروف است. در کنار خشکبار برای تهیه ی این آش، از مواد دیگری مثل حبوبات (نخود، لوبیا قرمز، عدس)، رشته آشی، برنج، گندم پوستکنده و پیاز هم استفاده می شود. حتی اگر دوست داشته باشید می توانید سبزیجاتی مثل گشنیز، برگ چغندر، جعفری و تره را هم به این غذا اضافه کنید تا خوش عطرتر شود. بدون شک از این چنین آشی که با این مواد مفید و خوشمزه درست می شود نمی توان به سادگی گذشت! در سفر به اردبیل یک کاسه از این آش بی نظیر را امتحان کنید و انواع و اقسام ویتامین ها را به بدنتان برسانید.
آش دوغ
از آن جایی که اردبیل استان سردسیری به شمار میرود، خوردن آش داغ در سرمای زمستان خیلی میچسبد و با سرد شدن هوا، پای این آشهای متنوع به سفرهها باز میشود. درست است که آش دوغ در لیست غذاهای تعدادی از استانهای دیگر هم هست، ولی نمی توان آن را در شمار غذاهای سنتی و بومی استان اردبیل نیاورد. مردم استان اردبیل به غذاهای آبکی مثل آش علاقه ی زیادی دارند و چند روز یک بار با پختن آشهای متنوع، اعضای خانواده را غافلگیر میکنند. همانطور که از اسم این آش معلوم هست، ماده ی اصلی آن را دوغ ترش و تازه تشکیل میدهد که مسوولیت طعم اصلی غذا را هم بر عهده دارد. برای درست کردن این آش به غیر از دوغ تازه از موادی مثل نخود، برنج، سیر تازه، و سبزی (تره، جعفری و شوید) هم استفاده می شود. این غذا دستور پخت های مختلفی دارد و گاهی در آن بلغور، آرد و کلم برگ هم به کار میرود.
آش یارما (آش بلغور)
همانطور که گفتیم اردبیل آش های لذیذ زیادی دارد یکی از آن ها آش بلغور است که به دلیل داشتن بلغور فراوان خواص زیادی دارد. برای درست کردن این غذا از موادی مثل بلغور، گوجه فرنگی، لوبیا قرمز، سبزی آش، عصاره گوشت، پیاز، زعفران و آبغوره استفاده می شود که طعم دلچسبی را برای این غذا رقم می زنند.
پیچاخ قیمه (خورشت بادام)
یک خورشت خوش عطر و لذیذ که نه فقط در اردبیل بلکه در کل ایران طرفداران زیادی دارد. مواد لازم برای تهیه این غذا گوشت، خلال بادام، پیاز، زعفران، تخم مرغ و ادویه خورشتی است که به شیوهای کاملا هنرمندانه با هم ترکیب می شوند تا یکی از محبوبترین و خوشمزهترین غذاهای استان آماده شود. این غذا به همراه برنج، ماست و سبزی خورد میشود و معمولا گردشگران در سفر به این استان آن را امتحان میکنند.
کشمش پلو
کشمش با مواد مغذی فراوان در رژیم غذایی جایگاه مهمی دارد و معمولا در ترکیب با برنج درست میشود. کشمش پلو از غذاهای سنتی اردبیل است که به غیر از خواص بی نظیر عطر و طعم و دلچسبی هم دارد و خیلیها طرفدارش هستند. مواد لازم برای درست کردن این پلو برنج، شیر و کشمش است و بدون شک ترکیب شیر و کشمش طعم جذابی را به این غذا میدهد.
تره اسفناج
اسفناج از گیاهان بومی ست که خواص زیادی دارد برای همین سعی می شود تا در غذاهای مختلف به نوعی آورده شود. تره اسفناج غذایی کامل و مقوی است که با انواع مواد مختلف ترکیب شده و طعمی متفاوت دارد. مواد لازم برای درست کردن این خورشت لپه، سیر، اسفناج، پیاز، تخم مرغ و رب انار است، وجود سیر و رب انار طعم جالبی را به این غذا داده که احتمالا از آن خوشتان می آید.
شیر پلو (سوتیپلو)
شیر پلو معمولا در چهارشنبه سوری درست می شود و همراه آن خوراکی های دیگری مثل خرما و کشمش هم خورده می شود تا ارزش غذایی اش به بالاترین حد ممکن برسد. مواد لازم برای درست کردن این غذای خوش عطر و طعم برنج، شیر، روغن، گلاب و هل است که با داشتن چنین مواد متنوعی در ماه رمضان و در وعده های سحر و افطار هم زیاد درست می شود. خیلی ها این پلو را به همراه خورشت های شیرینی مثل خورشت هویج، خورشت خلال بادام و یا فسنجان میخورند.
باسترما پلو
اصالت این غذا برای باکو است البته گاهی این غذا را اصالتا برای شهرستان آستارا می دانند. شاید اسم عجیب این غذا ذهنتان را مشغول کرده باشد اما از آن جایی که در هنگام خوردن آن مواد اولیه ی غذا را نمی بینید برای همین است که به آن باسترما (مدفون شده) می گویند. نکته ی جالب درباره ی این غذا نحوه ی سرو آن است که معمولا در قابلمه های کوچک و تک نفره انجام می شود. مواد لازم برای پختن این غذا برنج، سیب زمینی، رب ازگیل، گردو، پیاز، مرغ، زعفران، رب به، رب آلوچه است.