دیدنی های خراسان جنوبی
تکه ای ازمن ، تکه ای اززمین
مریم سادات موسوی
سرزمین کویری ایران
اگر از یک اهل سفر ، سراغ یک مقصد کمترشناخته‌شده و بکر را بگیرید ، قطعا خراسان جنوبی یکی از اولین جواب‌ها است. بازدید از جاهای دیدنی خراسان جنوبی برای هر گردشگری ، تجربه لذت‌بخشی خواهد بود. فرقی نمی‌کند که به کویر علاقه دارید یا محیطِ آباد و سرسبز ، علاقه‌مند به تاریخ هستید یا طبیعت‌گردی ؛ در هر حال ، خراسان جنوبی با دیدنی‌های متنوع و بی‌مانندش از شما به بهترین شکل استقبال می‌کند.
خراسان جنوبی کجاست؟
حدود ۲۰ سال است که خراسان جنوبی به‌عنوان یک استان مستقل وارد تقسیمات کشوری شده و استانی مرزی با مرکزیت شهر بیرجند است. خراسان جنوبی سومین استان پهناور ایران به حساب می‌آید ؛ همچنین جالب است بگوییم به‌عنوان پایتخت عناب و زعفران شناخته می‌شود و بخش عمده آن در مناطق خشک و کویری قرار دارد. از همین رو ، فصل تابستان برای سفر به این منطقه ، زمان چندان مناسبی محسوب نمی باشد و بهار و پاییز فصل‌های مناسب‌تری هستند ؛ ضمن این که در پاییز ، امکان مشاهده برداشت زعفران هم در قائن و باقی شهرهای این استان برای گردشگران وجود دارد.
وجود آثار تاریخی متعدد در شهرهای استان خراسان جنوبی ، نشان از پیشینه تاریخی و قدیمی این استان دارد. اگرچه کاوش‌های باستان‌شناسی در خراسان جنوبی از حیات چندهزارساله تمدن بشر در این منطقه حکایت دارد ، ولی عمده آثار باستانی مربوط به دوران ساسانیان و بعد از آن است. این منطقه همواره از اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی برخوردار بوده است و سفر به آن ، برای هر ایرانگرد علاقه‌مند به تاریخ و طبیعت ، سرشار از جذابیت خواهد بود.
خراسان جنوبی پر است از جاهای دیدنی ناشناخته و بکر. تنها کافی است تا چمدان را ببندید و راهی این استان شوید. حتی اگر اطلاعات زیادی هم درباره خراسان جنوبی نداشته باشید، مطمئن باشید که با مجموعه گسترده‌ای از دیدنی‌های طبیعی و تاریخی غافلگیرتان می‌کند و سفری به‌یادماندنی را برای شما به ارمغان می‌آورد. با ما تا پایان این بخش همراه باشید تا با جاهای دیدنی خراسان جنوبی بیشتر آشنا شویم.
چاج ؛ روستای بازی‌های کودکی
چاج روستایی کوهستانی است که در جنوب شرق شهر بیرجند قرار دارد و اگر از محور بیرجند — نهبندان عبور کنید، در مسیر راه از چاج هم خواهید گذشت. پیشنهاد می‌کنیم برای چند دقیقه‌ای هم که شده در این روستا توقف کنید و از آن دیدن کنید.(چاج را از آب‌انبار قدیمی کنار جاده بشناسید) البته در طول سال‌های گذشته، خشک‌سالی این آبادی و خیلی روستاهای دیگر را زیر پایش له کرده است. اما چاج هنوز اصالتش را حفظ کرده است. مزاری هست به اسم تش‌کوه(آتش‌کوه) که مردم محلی به آن اعتقاد دارند و معجزه‌های زیادی از آن دیده‌اند. هرسال چهارده نوروز که از راه رسید، مردم از روستاهای اطراف مثل کوچ و خراشاد و نوفرست به آتش‌کوه می‌آیند و یاد نیاکان را زنده نگه می‌دارند. آبادی‌هایی با کاربری کشاورزی(و نه مسکونی) به صورت اقماری در اطراف چاج وجود دارند. یکی «کلاته‌نو» که بخش زیادی از دوران کودکی ساکنان آن زیر سایه‌ی خنک درختانش سپری شده است. و زینج که گویی سال‌ها قبل آدم‌نشین بوده اما حالا از آن همه روح زندگی تنها چند درختی باقی مانده و قناتی که دیگر آب ندارد. قدیمی‌ها می‌گویند هنوز هم بقایای قبرستانی قدیمی که انگار مال “گبرها” بوده در زینج به‌جای مانده است. وقتی کسانی که اولین تجربه‌های خواندن شاهنامه را دارند و به «کمان چاچی» برخوردمی کنند ،یحتمل به این روستای چاج خودمان فکر می‌کنند و این‌که چنین تشابهی در نام، اتفاقی است یا خیر؟ البته می‌گویند چاچی که فردوسی از آن نام برده همان تاشکند است. اما فراموش نکنید که خراسان بزرگ تا فرارود و تاجیک‌ستان و ازبک‌ستان هم گسترده بوده است. پس حتی اگر در چاج کمانی هم نمی‌ساخته‌اند اما بدون شک این نام ریشه در همان بستر فرهنگی دارد وشاید چاچ به مرور زمان تبدیل به چاج شده است.
خانه‌ی ایرانی ( موزه عروسک )
اکر به محله‌ی چهاردرخت بیرجند سری زدید حتما خانه‌ی فروتنی را پیدا کنید. در کوچه پس‌کوچه‌های چهار درخت تابلوی راهنمای خانه‌ی عروسک را خواهید دید، همان راه را در پیش بگیرید به خانه‌ی فروتنی می‌رسید. این بنا در اواخرا دوره قاجار ساخته شده است. اگر صبح رفتید که بهتر، زیرا از عروسک‌ها هم می‌توانید دیدن کنید.
خانه فروتنی مربوط به اواخر دوره قاجار است و در بیرجند، خیابان منتظری ۱۳، کوچه شهید کرمانی، پ ۳۳ واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۸۰ با شمارهٔ ثبت ۵۰۵۱ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.در این اثر تاریخی موزه ای با نام موزه عروسک بنا شده که در آن از تمامی عروسک های محلی و قدیمی کشور جمع آوری شده که بسیار جالب توجه است .
پارک پدر جغرافیای نوین در ایران
این بوستان(پارک) در انتهای خیابان توحید بیرجند قرار دارد. در اطراف پارک رستوران‌ها و کافی‌شاپ‌هایی وجود دارد که می‌توان از اماکنات آن‌ها استفاده کرد. اما سنگ مزار آقای محمحسن گنجی مهم‌ترین جاذبه این پارک است. این مرد بزرگ در هواشناسی و جغرافی ایران چهره‌ای شناخته شده بوده و بنیان‌گذار دانشگاه بیرجند هم هستند.
یخ‌دان یا دیوار یخی
اگر به بیرجند رفتید و به عمارت رحیم‌آباد سر زدید از یخ‌دان رحیم‌آباد هم دیدن کنید(چند دقیقه پیاده‌روی در پیش دارید). دیوار بلند این بنا جلوه‌ی زیبایی دارد. در فصل سرما آبی که از رشته‌کوه باقران می‌آمده را در مخزن آن ذخیره می‌کردند. اگر اهل عکس سلفی گرفتن هم باشید این جاذبه را به شما پیشنهاد می‌کنیم. دیوار یخی در خیابان محلاتی قرار دارد.
آرام‌گاه حکیم شهر ما
سعدالدین نزاری قهستانی، شاعر سده‌ی هفتم هجری بود. مقبره‌ی ایشان در خیابانی به اسم «حکیم نزاری» که به یاد او نام‌گذاری شده است قرار دارد. جالب است بدانید یک آموزش‌گاه آزاد خوش‌نویسی هم در مکان این آرام‌گاه مشغول به فعالیت است و کودکان بیرجندی عصرها در کنار سنگ قبر حکیم شهرشان مشق خط می‌کند. حکیم نزارئ سفری نیزبه قفقازداَته و سفرنامه‌ای هم نگاشته است.
بازاری زنده و پرشور
بازار بیرجند در بافت قدیمی این شهر واقع شده و بدون شک زنده‌ترین قلب تپنده‌ی شهر است. در سال‌هایی نه‌چندان دور تنها بخشی از بازار سرپوشیده بود( به همین خاطر این بخش مرکزی را هنوز به نام بازار سرپوش می‌شناسند.) اما حالا تمام بازار را با سقف پوشانده‌اند. اگر سوغات خراسان را می‌خواهید می‌توانید از بازار بیرجند انواع عناب و زرشک و زعفران را خریداری کنید.