تولید ارقام گندم مقاوم به خشکی برای دیمزارها

یک جرعه ازجهان دانش

بهارسادات موسوی

[ گزارش ازپژوهش های تازه ]

یک شرکت دانش بنیان ایرانی با اصلاح ارقام گندم با بهره‌وری بالای آب و تولید ارقام مقاوم به خشکی برای دیمزارها سبب صرفه‌جویی در مصرف آب، عملکرد بهتر دیمزارها و تولید گندم باکیفیت‌تر شده‌ است.

به گزارش معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری، سیروس محفوظی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان پیشگامان آذر زرکشت در خصوص محصولات و حوزه فعالیت این شرکت گفت: این شرکت در زمینه تحقیقات اصلاح ارقام گندم با بهره وری بالای آب و ارقام مقاوم به خشکی برای دیمزارها فعالیت می‌کند. پایین آمدن سفره‌های آب زیرزمینی و کمبود منابع آب به همراه وقوع تغییرات اقلیمی مانند کاهش بارش برف و باران و افزایش درجه حرارت از عوامل اصلی محدودکننده تولید محصولات استراتژیکی نظیر گندم در کشور است. وی ادامه داد: هدف این شرکت از بدو تاسیس در ۱۳ سال پیش، صیانت از آب در حوزه کشاورزی از طریق انجام پژوهش های علمی-کاربردی، اصلاح و ایجاد ارقام گندم با بهره‌وری بالای آب برای صرفه جویی در مصرف آب در زراعت آبی برای حدود ۱.۲ میلیون هکتار مناطق سرد و معتدل سرد و نیز اصلاح و تولید گندم‌های پرپتانسیل مقاوم به خشکی برای دیمزارهای اقلیم‌های سرد و معتدل کشور با بیش از ۳.۲ میلیون هکتار سطح کشت سالیانه گندم دیم است.

به گفته او زراعت گندم دیم نیز به‌دلیل تاثیر تغییرات اقلیمی و وقوع خشکسالی‌های مکرر با مشکلات مضاعفی روبه رو است. ارقام مرسوم مورد کشت در اراضی دیم از پتانسیل بالای عملکرد برخوردار نبوده و حساسیت به بیماری زنگ زرد، خوابیدگی و ضعف کیفیت نانوایی دارند. ما ارقامی را اصلاح و تولید کرده‌ایم که فاقد این ضعف‌ها است و در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال آزمون‌های این موسسه را با برتری به ارقام رایج با موفقیت گذرانده‌اند و این شرکت تنها شرکت خصوصی فعال در این زمینه‌ها است.

محفوظی با بیان این که دستاوردهای این شرکت را می‌توان به سه گروه تقسیم کرد، تصریح کرد: گروه اول، ارقام گندمی که در موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال، ثبت و تجاری‌سازی شده‌اند و دانش فنی آن‌ها به وزارت جهاد کشاورزی و موسسات و مراکز تحقیقاتی انتقال یافته‌اند.

این شرکت در قالب قرارداد ۸ ساله با معاونت وقت زراعت وزارتخانه و دبیر وقت ستاد نجات دریاچه ارومیه طی سالهای ۱۳۹۴ تا ۱۴۰۱ با هدف صرفه‌جویی در مصرف آب دو رقم گندم با نام‌های “سالار”و “پیام ” را در سال ۱۳۹۸ و نیز گندم ” ۵۰۰۳ موسوم به فرشید” را در سال ۱۴۰۲ به تجاری‌سازی رسانده است. گندم رقم “سالار” ضمن داشتن ۱۵ درصد برتری عملکرد نسبت به گندم‌های رایج، دارای بهره‌وری بالای آب تا ۲.۱ کیلوگرم در مقایسه با ۱.۲ کیلوگرم دانه به حجم آب مصرفی در ارقام مرسوم بوده و درمزارع کشاوزان بیش از ۱۱ تن دانه در هکتار تولید کرده است. وی ادامه داد: گروه دوم از دستاودهای مهم، ارقام جدیدی که آزمون‌های موسسه تحقیقات ثبت بذر را با موفقیت گذرانده و در حال تجاری‌سازی هستند. در این گروه برای زراعت آبی دو رقم جدید بسیار پرمحصول برای زراعت آبی با شماره ۵۰۰۸ به‌نام پیشنهادی ” کشاورز” و رقم دیگر به‌شماره ۴۰۷۶ به‌نام پیشنهادی ” چیچست” – نام باستانی دریاچه ارومیه – تولید شده‌اند. این ارقام در مقایسه با ارقام گندم‌های رایج داخلی و خارجی تا ۲۰ درصد برتری عملکرد داشته و در زمین‌های مستعد بیش از ۱۲ تن دانه در هکتار توان تولید داشته و از بهره‌وری بالای آب تا ۲.۳ در مقایسه با ۱.۲ کیلوگرم دانه به حجم آب مصرفی ارقام مرسوم آبی می‌باشند.

به گفته او در گروه دوم برای دیمزارها، گندم دیم “۱۵۲۱۳” به‌نام «ماهور» است و در آزمون‌های دو ساله موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال که اخیرا پایان یافته برترین رقم بوده است. این رقم پر محصول مقاوم به خشکی مناسب دیمزارهای مناطق سرد و معتدل خشک کشور است. در آزمون‌های موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در سه استان کرمانشاه، زنجان و لرستان دارای میانگین عملکردی برابر ۴۳۰۶ کیلو گرم دانه در هکتار بوده ولی عملکرد گندم‌های موسسه تحقیقات کشاورزی دیم به‌ نام‌های “هشترود” و “باران” به ترتیب ۲۹۷۵ و ۲۹۹۹ کیلوگرم دانه در هکتارگزارش شدند. این رقم همچنین مقاوم به بیماری زنگ زرد و خوابیدگی است و برخلاف ارقام مرسوم دیم که بر اثر ترسالی و بارندگی دچار بیماری زنگ زرد و خوابیدگی شدند، عملکرد بیشتر مقاومت بسیار خوبی نشان داد.
وی در خصوص گروه سوم از دستاوردها، خاطرنشان کرد: گروه سوم دستاوردها تولید چهار رقم گندم‌های پر محصول مناسب دیمزارهای مناطق مختلف کشور است که آزمون‌های موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در سال اول با برتری به ارقام مرسوم گذرانده‌اند این گندم‌ها تحت شماره‌های ۱۵۰۱۷- ۱۵۲۰۵- ۱۵۲۰۹ و ۱۵۲۱۶با عملکرد بالا و مقاومت به بیماری زنگ‌ها و خوابیدگی در آزمون‌های سال دوم موسسه تحقیقات ثبت و گواهی بذر و نهال در سال زراعی ۱۴۰۴ –۱۴۰۳ شرکت می‌کنند و انتظار می‌رود در مهرماه ۱۴۰۴ تجاری‌سازی شوند.

 

ماده‌ای که هرگرم آن بیش از صد میلیون پوند قیمت دارد!

دومین ماده گران‌قیمت جهان، نوعی فولرن بوده که به دلیل کاربردهای جالبی که دارد می‌تواند آینده خودروهای خودران را تغییر دهد.

یکی از گران‌ترین مواد جهان حدود ۱۰۶،۰۰۰،۰۰۰ پوند در هر گرم قیمت دارد. این ماده چیزی نیست که شما انتظارش را داشته باشد. وقتی به گران‌ترین مواد جهان فکر می‌کنید، احتمالاً پلاتین، طلا یا الماس را تصور می‌کنید. اما یکی از گران‌ترین مواد جهان در واقع یک پودر نانویی است که فقط یک گرم آن می‌تواند بیش از ۱۰۰،۰۰۰،۰۰۰ پوند قیمت داشته باشد. این ماده فولرن اندوهدرال مبتنی بر اتم نیتروژن است.

این ماده در اصل یک قفس از جنس اتم‌های کربن بوده که اتم‌های نیتروژن در داخل آن قرار دارد. اما آنچه این ماده را بسیار ارزشمند می‌کند کاربرد احتمالی آن در آینده است. این ماده پتانسیل ایجاد ساعت‌های اتمی بسیار کوچک و بسیار دقیق را دارد که دانشمندان معتقدند حتی می‌تواند در جیب حمل شوند.

دکتر کراکوس پروفیراکیس می‌گوید: «شما یک ساعت اتمی مینیاتوری شده را تصور کنید که می‌توانید در تلفن هوشمند خود حمل کنید. این انقلاب بعدی برای موبایل‌ها است.»
ساعت اتمی با نظارت بر فرکانس رزونانس اتم‌ها، زمان را اندازه‌گیری می‌کند. اولین ساعت اتمی در سال ۱۹۴۹ توسط دانشمندان آمریکایی در واشنگتن اختراع شد، اما در آن زمان، به سختی می‌شد گفت که بهتر از ساعت‌های الکترونیکی موجود در بازار آن زمان بود. اما ساعت‌های اتمی با سرعت حیرت‌انگیز بهبود یافته و در سال ۲۰۲۴ بهترین نسخه‌ها میلیاردها بار دقیق‌تر از هر ساعت الکتریکی تجاری هستند. با این حال، ابعاد این ساعت‌های اتمی به اندازه یک اتاق هستند، که این ویژگی کار با آن‌ها را برای دانشمندان دشوار می‌کند. به همین جهت، این نانوماده، ارزش زیادی دارد. به عنوان مثال یکی از مشکلاتی که این ماده می‌تواند حل کند، موقعیت‌یابی اتومبیل‌های بدون راننده است. دقت ناوبری فعلی GPS در حال حاضر چند متر است که ردیابی و کنترل موفقیت‌آمیز وسایل نقلیه را دشوار می‌کند. ساعت اتمی مینیاتوری می‌تواند این مشکل را حل کند، به این معنی که خودروهای بدون راننده می‌توانند قابل اطمینان‌تر و معمول تر از همیشه شوند.

انتظار نمی‌رود ساعت‌های اتمی ریز به این زودی‌ها وارد بازار شوند اما محققانی که این ماده را ساختند معتقدند که تا چند سال آینده نتایج این پروژه دیده خواهد شد.

فولرن اندوهدرال مبتنی بر اتم نیتروژن دومین ماده با ارزش جهان است و رتبه اول گران‌ترین ماده جهان به «ضدماده» تعلق دارد که به تخمین ناسا، هر گرم آن ۴۱ تریلیون پوند ارزش دارد.

 

انسولین هوشمند با کلید خاموش و روشن

محققان شرکت داروسازی «نوونوردیسک» در دانمارک مولکول انسولینی با کلید خاموش و روشن کردن سنتز کرده اند که به طور خودکار نسبت به سطح قند خون واکنش نشان می دهد.

به گزارش پرینت، مولکول انسولین سنتز و اصلاح شده NNC۲۱۵ نام دارد و آزمایش آن روی خوک ها و موش ها نشان داد به اندازه انسولین طبیعی کارآمد است. البته باید آن را بهبود بخشید تا بتوان در بدن انسان به کار برد. هرچند یافته های اولیه نویدبخش هستند، کارشناسان امیدوارند انسولین هوشمند نوسان قند خون را برطرف کند.

پیش از این تلاش هایی برای مهندسی یک مولکول هوشمند انجام شده بود اما این نخستین باری است که چنین مولکولی گلوکز قند خون را به جای موارد دیگر مانند فروکتوز هدف می گیرد.

مهندسی این مولکول یکی از مجموعه مطالعات با هدف توسعه مولکول هایی است که به تنظیم خودکار قند خون براساس سطح قند خون در بدن کمک می کنند.

مولکول NNC۲۱۵ شامل دو بخش اساسی است که یکی از آن ها ساختاری حلقه شکل به نام «درشت حلقه» و دیگری یک مولکول اصلاح شده گلوکز به نام «گلوکزید» ( glucoside) است. هنگامیکه سطح گلوکز خون پایین باشد، گلوکزید فعال می شود تا درشت حلقه ها را بهم پیوند بزند و مولکول های انسولین را در یک حالت غیرفعال بسته نگه دارد اما هنگامی که سطح گلوکز بالا می رود، مولکول های قند خون مکان گلوکزید و شکل مولکول انسولین سنتزی را تغییر می دهند.

این روند کلید را روشن می کند و در نتیجه انسولین آزاد می شود. یک چالش مهم در این مرحله از آزمایش آن است که سطح گلوکز باید به میزان بسیار زیادی در نوسان باشد که این امر به افزایش ناگهانی فعالیت مولکول منجر می شود. محققان هم اکنون مشغول فعالیت هستند تا این روند را اصلاح کنند.

 

چین از یک خودروی خودران پرنده رونمایی کرد

یک شرکت چینی از خودروی خودران پرنده ای رونمایی کرده که بدون فرمان و پدال گاز طراحی شده و می تواند بین حالت پرواز و رانندگی روی زمین تغییر حالت دهد.

به گزارش اینترستینگ انجینرینگ، شرکت خودروسازی چینی «چری» از نمونه اولیه خودروی پرنده ابداعی خود در «کنفرانس نوآوری جهانی چری» در سال جاری میلادی رونمایی کرد. این نمونه اولیه «وسیله نقلیه زمین و هوا» نام دارد و بدون فرمان یا پدال گاز طراحی شده و همچنین مجهز به قابلیت های رانندگی تمام خودران است. این وسیله نقلیه آینده هم اکنون یک تست پرواز ۵۰ مایلی را با موفقیت تکمیل کرده است.

شرکت چینی چری با جدیدترین دستاورد خود قصد دارد موقعیتش در بازار جهانی خودرو را مستحکم تر کند. این خودرو علاوه بر آنکه فرمان ندارد، بال دارد و در حقیقت خودروی پرنده ای است که بدون پدال گاز طراحی شده و شامل ۳ بخش هواپیما، کابین خلبان هوشمند و شاسی های هوشمند است.

به گفته شرکت این خودروی پرنده قادر است بین پرواز خودران و رانندگی روی زمین تغییر وضعیت دهد و به همین دلیل برای تردد در مسافت های کوتاه شهری مناسب است. وسیله نقلیه در حالت پرواز می تواند به طور عمودی از روی زمین بلند شود و فرود آید.