منطقه حفاظت شده آینالو
تکه ای از من تکه ای از زمین
مریم سادات موسوی
آذربایجان شرقی از خوش‌آب‌و‌هواترین مناطق شمال غربی کشور ما است که به‌دلیل کوهستان‌های مرتفع و جنگل‌های سرسبزی که دارد از بهترین مقاصد سفر در فصل تابستان به شمار می‌رود. این استان از اصیل‌ترین نواحی ایران نیز هست و آثار برجسته‌ای از تمدن‌های کهن در گوشه و کنار آن به چشم می‌خورد. جاذبه‌های تاریخی و طبیعی قابل‌توجه در آذربایجان شرقی گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به بازدید از این خطه تماشایی ترغیب می‌کنند. گرچه این استان از سردسیرترین نواحی کشور ما به شمار می‌رود، بازدید از شهرها و دیدنی‌های آن در تمام سال برای مسافران جذاب است.
تلاش می کنیم در این صفحه، بخشی ازاین دیدنی ها را حضورتان عرضه کنیم.
منطقه حفاظت شده آینالو
منطقه حفاظت‌شده آینالو در بخش خداآفرین از شهرستان کلیبر قرار دارد و از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی است که توسط سازمان محیط زیست شهرستان کلیبر محافظت می‌شود. این منطقه که بخش کوچکی از منطقه حفاظت‌شده ارسباران به حساب می‌آید، محل احیای نسل مارال و همین طور زیستگاه ۱۷ گونه حیوان کمیاب و در خطر انقراض است. منطقه بکر و دست‌نخورده آینالو در بسیاری از روزهای سال مه‌آلود است که ویژگی برجسته آن محسوب می‌شود. آینالو منطقه کوهستانی و جنگلی با طبیعت زیبا است که توجه و نگهداری گردشگران را می‌طلبد.
منطقه حفاظت‌شده آینالو کجاست؟
منطقه حفاظت‌شده آینالو از جاهای دیدنی کلیبر به شمار می‌رود که در استان آذربایجان شرقی، شهرستان کلیبر، بخش خداآفرین قرار دارد. این منطقه از شمال غرب به روستای وایقان و از جنوب شرق به روستاهای بالان و بهروز منتهی می‌شود.
منطقه آینالو در ۴۵ کیلومتری شهر کلیبر و ۱۵ کیلومتری روستای عاشقلو در ارتفاع ۱۵۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است و زیر نظر سازمان محیط زیست شهرستان کلیبر محافظت می‌شود.
آدرس: استان آذربایجان شرقی، شهرستان کلیبر، بخش خداآفرین، ۴۵ کیلومتری کلیبر، ۱۵ کیلومتری روستای عاشقلو.
دسترسی به منطقه حفاظت‌شده آینالو
آینالو در بکرترین نقطه ارسباران قرار دارد. برای رسیدن به آن ابتدا باید به کلیبر بروید. اگر سفر خود را از سمت تهران آغاز می‌کنید، پس از کرج وارد اتوبان زنجان شوید و با طی مسافت حدود ۶۲۰ کیلومتر خود را به تبریز برسانید. در ابتدای ورودی تبریز، تابلوی مسیر کلیبر را خواهید دید. از تبریز تا کلیبر حدود ۲۱۰ کیلومتر فاصله است. از کلیبر به‌سمت جاده منتهی به قلعه بابک حرکت کنید. پس از حدود ۵۵ کیلومتر در سمت چپ جاده یک مسیر فرعی را مشاهده خواهید کرد که تابلویی در ابتدای آن نصب شده است. این مسیر شما را وارد منطقه آینالو می‌کند.
اگر از سمت جلفا سفر می‌کنید، در جلفا به‌سمت سیه‌رود و نوردوز بروید تا پس از روستاهای کردشت و اشتبین به عاشقلو برسید. در اینجا با پیچیدن به‌سمت راست وارد جاده ارسبارن خواهید شد.
به‌طور کلی از جاده‌های آسفالته تا روستای آینالو حدود دو کیلومتر مسیر خاکی وجود دارد. اگر مشتاق تماشای مارال‌ها هستید از روستا باید حدود دو کیلومتر دیگر را طی کنید. این مسیر را می‌توانید با پای پیاده بروید و از تماشای محیط زیبای اطراف نهایت لذت را ببرید.
معرفی منطقه حفاظت‌شده آینالو
منطقه حفاظت‌شده آینالو بخش کوچکی از منطقه حفاظت‌شده ۸۰ هزار هکتاری ارسباران به شمار می‌رود و دارای اقلیمی معتدل و کوهستانی است. دورتادور ده‌ها هکتار از جنگل‌های این منطقه توسط سازمان حفاظت از محیط زیست تور سیمی کشیده شده و به محلی برای نگهداری چندین گوزن جهت دید عموم و تکثیر و رهاسازی در کل منطقه و طرح احیای نسل مارال تبدیل شده است. منطقه جنگلی آینالو در حقیقت محل نگهداری مارال‌ها (گوزن قرمز) و آهوهای وحشی است.
جالب است بدانید که وجه تسمیه «روستای آینالو» از نام بنایی گرفته شده که توسط تاجر ارمنی معروف دوران قاجار با نام طومانیاس ساخته شده است. این بنا که امروزه تنها دیوارهای آن باقی مانده، سقف فلزی و آینه‌مانندی داشته است و به همین دلیل مردم اولین باری که آن را دیدند، به آن آینالی (آینه‌ای) گفتند و به این ترتیب، این روستا آینالو نام گرفت.
حیوانات منطقه حفاظت‌شده آینالو
اردک سر سفید، میش مرغ قره قشلاقریال پلنگ، مارال و سیاه خروس قفقازی از جمله حیوانات این منطقه به شمار می‌روند. از این میان سیاه خروس قفقازی تقریبا کمیاب‌ترین گونه محسوب می‌شود. البته منطقه آینالو بیشتر به خاطر احیای نسل مارال شناخته می‌شود که خوشبختانه تعداد این گونه جانوری به حد نسبتا مطلوبی رسیده است.
در ابتدا بخشی از جنگل به وسعت ۵٫۳ هکتار تور و حصار سیمی کشیده شد و سایت تحقیقاتی آن آغاز به کار کرد. سپس هفت راس مارال از سایت حفاطتی گلستان به این منطقه انتقال داده شد. پس از افزایش جمعیت مارال‌ها، وسعت این بخش به ۱۸۰ هکتار افزایش یافت.
گیاهان منطقه حفاظت شده آینالو
بلوط، ممرز، افرا، گیلاس وحشی، سرخدار، بارانک، نارون، ارس، گردو، گلابی وحشی، زالزالک، انار تنها بخشی از گونه‌های گیاهی هستند که در منطقه گردشگری آینالو به چشم می‌خورند. همچنین می‌توانید انواع گیاهان دارویی، گل های خودرو و وحشی را در این منطقه بکر و زیبا مشاهده کنید.
کمپ آینالو
بخشی از منطقه حفاظت‌شده آینالو برای بازدید عموم از مارال‌ها اختصاص داده شده است و می‌توانید از نزدیک مارال‌های زیبا را ببینید و شب را در چادر در این کمپ بگذرانید. در کمپ آینالو بیش از ۱۰ آلاچیق مخصوص پیک‌نیک و کمپینگ وجود دارد. ضمن این که چند عدد کانکس اقامتی توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به این محل آورده شده است که به‌صورت رایگان در اختیار مسافران قرار می‌گیرد. کمپ دارای آب و سرویس بهداشتی است.
کمپ آینالو امکانات تفریحی و رفاهی مناسب ندارد که یکی از دلایل آن، شرایط جغرافیایی و کارکرد منطقه است. این کمپ برای افراد علاقه‌مند به طبیعت و کمپینگ انتخابی عالی محسوب می‌شود. عکاسی از چشم‌اندازهای بی‌نظیر نیز بخش اصلی برنامه گردشگران را تشکیل می‌دهد. همچنین اگر از مهارت‌های فردی لازم در مواجه با حیوانات و مسیریابی برخوردار هستید، می‌توانید با دوستانتان وارد جنگل شوید و زمان خود را در دل جنگل و طبیعت بگذارنید.
بهترین زمان سفر به منطقه حفاظت‌شده آینالو
آینالو منطقه‌ای کوهستانی و جنگلی است؛ به همین دلیل آب و هوای آن در پاییز و زمستان سرد می‌شود. بهترین زمان سفر به این محل در بهار و تابستان است؛ گرچه شب‌ها هوا کمی رو به سردی می‌رود و اگر برای کمپینگ به این منطقه سفر می‌کنید، کیسه خواب یا پتوی مسافرتی مناسب را هرگز فراموش نکنید. اوایل پاییز نیز جذابیت این منطقه دوچندان می‌شود که بی‌شک ارزش دیدن دارد.
نکات بازدید از منطقه حفاظت‌شده آینالو
اخیرا فروشگاهی برای خرید اقلام مورد نیاز از قبیل مواد خوراکی و سه اقامتگاه توسط اهالی روستا به‌منظور تامین نیازهای مسافران راه‌اندازی شده‌اند.
متاسفانه برخی از گردشگران به آلودگی‌های زیست محیطی اهمیت نمی‌دهند و با ریختن زباله در میان درختان سبب آسیب رساندن به زیستگاه منطقه می‌شوند. به همین دلیل حتما زباله‌های خود را جمع‌آوری کنید و به بیرون منطقه ببرید.
جاده منتهی به آینالو پرپیچ‌‌وخم است و برای رانندگان وسایل نقلیه می‌تواند خطرآفرین باشد؛ اما طبیعت بسیار زیبای آن که در میان کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده و مملو از درخت قرار دارد ، خستگی راه را کاهش می‌دهد.
در بین راه کلیبر، کمپ گردشگری مکیدی قرار دارد که دارای امکانات خوبی است و امکان تهیه مایحتاج در آن جا وجود دارد. این منطقه در ایام تعطیل بسیار شلوغ می‌شود.