سرزمین خورشید ( روستای خور )
تکه ای ازمن ، تکه ای اززمین
دیدنی های خراسان جنوبی
سرزمین کویری ایران
اگر از یک اهل سفر ، سراغ یک مقصد کمترشناخته‌شده و بکر را بگیرید ، قطعا خراسان جنوبی یکی از اولین جواب‌ها است. بازدید از جاهای دیدنی خراسان جنوبی برای هر گردشگری ، تجربه لذت‌بخشی خواهد بود. فرقی نمی‌کند که به کویر علاقه دارید یا محیطِ آباد و سرسبز ، علاقه‌مند به تاریخ هستید یا طبیعت‌گردی ؛ در هر حال ، خراسان جنوبی با دیدنی‌های متنوع و بی‌مانندش از شما به بهترین شکل استقبال می‌کند.
خراسان جنوبی کجاست؟
حدود ۲۰ سال است که خراسان جنوبی به‌عنوان یک استان مستقل وارد تقسیمات کشوری شده و استانی مرزی با مرکزیت شهر بیرجند است. خراسان جنوبی سومین استان پهناور ایران به حساب می‌آید ؛ همچنین جالب است بگوییم به‌عنوان پایتخت عناب و زعفران شناخته می‌شود و بخش عمده آن در مناطق خشک و کویری قرار دارد. از همین رو ، فصل تابستان برای سفر به این منطقه ، زمان چندان مناسبی محسوب نمی باشد و بهار و پاییز فصل‌های مناسب‌تری هستند ؛ ضمن این که در پاییز ، امکان مشاهده برداشت زعفران هم در قائن و باقی شهرهای این استان برای گردشگران وجود دارد.
وجود آثار تاریخی متعدد در شهرهای استان خراسان جنوبی ، نشان از پیشینه تاریخی و قدیمی این استان دارد. اگرچه کاوش‌های باستان‌شناسی در خراسان جنوبی از حیات چندهزارساله تمدن بشر در این منطقه حکایت دارد ، ولی عمده آثار باستانی مربوط به دوران ساسانیان و بعد از آن است. این منطقه همواره از اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی برخوردار بوده است و سفر به آن ، برای هر ایرانگرد علاقه‌مند به تاریخ و طبیعت ، سرشار از جذابیت خواهد بود.
خراسان جنوبی پر است از جاهای دیدنی ناشناخته و بکر. تنها کافی است تا چمدان را ببندید و راهی این استان شوید. حتی اگر اطلاعات زیادی هم درباره خراسان جنوبی نداشته باشید، مطمئن باشید که با مجموعه گسترده‌ای از دیدنی‌های طبیعی و تاریخی غافلگیرتان می‌کند و سفری به‌یادماندنی را برای شما به ارمغان می‌آورد. با ما تا پایان این بخش همراه باشید تا با جاهای دیدنی خراسان جنوبی بیشتر آشنا شویم.
روستای خور
سرزمین خورشید
به قول شاملو آفتاب مفهوم بی‌دریغ عدالت بود. در سرزمینی که محل برآمدن خورشید است روستایی داریم به نام خور که گویی ریشه‌ی اسمش از همان آفتاب باشد. در روز سرد زمستانی اگر با پیرمردی خراسانی پای دیوار خانه‌ای آفتاب‌نشینی کنید تک‌تک سلول‌های جان شما حظ خواهند برد. روستای خور و نوقاب و سروباد(چه اسم زیبایی) در کنار هم قرار گرفته‌اند اما خور معماری متفاوت‌تری دارد. بادگیرهایی که جلوه‌ی متفاوتی به فضا داده‌اند. البته طرح هادی هم اجرا شده و کوچه‌ها سنگ‌فرش شده‌اند(به نقدهایی که به آن وارد است کاری نداریم.) اگر خواستید شبی در خور بمانید و از آسمان کویر لذت ببرید از امکانات خانه بوم‌گردی «عمارت خورشید» استفاده کنید.
بادگیرهای یکطرفه
روستای خور از توابع شهرستان خوسف خراسان جنوبی میباشد. یک روستای متراکم با معابر باریک که خانه ها از خشت و گل ساخته شده اند، پلان خانه ها متاثر از معماری اقلیم گرم و خشک به صورت حیاط مرکزی و دالان و هشتی است. سقف ها طاق و گنبد هستند و از شاخصه های بارز و مهم روستا بادگیرهای یکطرفه و بدون ساقه مختص این اقلیم برای جلوگیری از ورود خاک، که دورنمای زیبایی به روستا داده است. ارتفاع بناها هم کم است و خط آسمان روستا با بادگیرهای زیبا از جاذبه های این روستاست. بافت بومی روستا دست نخورده، فقط تعداد کمی از خانه ها دیوارهای خارجی را با آجر و درهای فلزی بازسازی کرده اند. چند بادگیر شاخص و مهم هم مرمت شده. در خانه ها به روی بازدیدکنندگان باز است و با کسب اجازه می توانید از داخل خانه ها بازدید کنید.اگر بتوانید به بالای بام خانه ها بروید منظره جالبی از بادگیرها و سقف های طاق و گنبدی روستا خواهید دید. تقریبا درتمام خانه ها، ساکنین روستا زندگی می کنند. بازدید از این روستا برای علاقمندان به معماری بومی از واجبات است. از دیدنی های روستا قلعه روستاست که قسمتی از طاق های آن باقی مانده است.
باغ بهلگرد
باغ بهلگرد در فاصله ۳۰ کیلومتری جنوب شرقی بیرجند، در امتداد جاده بیرجند — زاهدان و در روستای بهلگرد واقع شده است.
مجموعه باغ و عمارت بهلگرد شامل بخش های متعددی همچون ورودی، هشتی، حیاط اندرونی، محل سکونت خدمه، حیاط بیرونی و اصطبل می باشد. این باغ با داشتن اندرونی و بیرونی یکی از اصیل ترین باغ های ایرانی هست که به عنوان تفرجگاه ییلاقی خاندان خزیمه و در زمان شوکت الملک از حاکمان بیرجند در دوره قاجار بنا شده بود.
ورودی باغ دارای سردر ساده با درب چوبی دو تکه است که با گل میخ های کروی تزئین شده. طاق نماهای کم عرض و کم عمق فضای هشتی را تشکیل می دهد که بعد از ورودی قرار گرفته است.
محوطه اندرونی در امتداد هشتی واقع شده و فضای نسبتا وسیعی را به خود اختصاص داده است. در میان این محوطه استخری به شکل چهارضلعی وجود دارد و عمارت اندرونی باغ در ضلع جنوبی در دو طبقه ساخته شده است. حیاط بیرونی که به محوطه اصلی باغ راه دارد شامل عمارتی با معماری ساده و زیبا می باشد . برخورداری از اندرونی و بیرونی و تنوع پوشش های گیاهی از شاخصه های مهم آن است.
این باغ هم چون عمارت اکبریه در دوره قاجار بنا نهاده شده است. البته مالکین آن خاندان علم نبودند، بلکه پسرعموهای آن‌ها که به خزیمه‌ها مشهور هستند در این باغ سکونت داشته‌اند. در فاصله‌ای کمتر از دویست متر از باغ یک یخدان طبیعی به چشم می‌خورد. قسمت جنوبی عمارت برای سکونت امیران اختصاص داشته و در قسمت شمالی مستخدمین سکونت داشته‌اند.
کتیبه‌ای پیش از ایران باستان
در کتاب «تاریخ ادبیات ایران پیش از اسلام» نوشته احمد تفضلی خوانده‌ایم که از دوره اشکانی تنها چهار کتیبه باقی مانده که سه تای آن‌ها در منطقه خراسان جنوبی قرار دارند. یکی سنگ‌نگاره کال جنگال که در روستای رچ قرار دارد و مسیر کوه‌نوردی سه ساعته لازم داریم تا به آن برسیم و مردی را ببینیم که با شیری مبارزه می‌کند. اما کتیبه لاخ مزار در روستای کوچ بیرجند قرار دارد و با ماشین می‌توان از آن دیدن کرد. البته خیلی از کارشناسان اعتقاد دارند در بخش‌هایی از این کتیبه نوشته‌هایی مربوط به دوره پیش از ایران باستان هم یافت می‌شود. چیزی که مشخص است، در هردوی آن‌ها از یک نوع خط استفاده شده است. جالب است بدانید آقای محسن عبدالوهاب هم مستندی درباره این آثار ساخته است که دیدنش را توصیه می‌کنیم.
مسجد فورگ
مسجد فورگ در استان خراسان جنوبی و در شهر ستان درمیان قرار دارد ؛ این مسجد زیبا در پایین قلعه فورگ و در بافت روستایی فورگ قرار دارد ؛ این مسجد از چوب و خشت بنا شده است ؛ با ورود از درب اصلی ان ابتدا به گنبدی خشتی با ایوان های کوچک که ظاهرا برای انتظار استفاده می شود می رسید و با گذشتن از راه روی کوچک به صحن اصلی مسجد که سقف و ستون های چوبی دارد می رسید که حس معنوی خاصی دارد ؛ در وسط صحن گنبدی با تیرهای چوب بنا شده است و در روبه روی محراب ان ایوانی چوبی با ستون های از تیرک چوبی قرار گرفته کهچشم انداز ان رو به مزارع زرشک روستا می باشد ؛ در بالای پشت بوم این مسجد هم که کاملا خشتی است، گنبدهای این مسجد و منارهای آن جلوه زیبایی دارد ؛ بازدید از این مسجد رایگان می باشد ؛ اگر برای بازدید از قلعه فورگ به این روستا سفر کردین ، دیدن این مسجد خالی از لطف نیست ؛
از بالای مسجد نمای بسیار زیبایی به قلعه فورگ وجود دارد.داخل مسجد ستون ها و سقف از چوب ساخته شده و حس بسیار خوبی را به گردشگر میدهد.مسجد یک بالکن هم دارد که کلا از چوب هست ومنظره زیبایی به طبیعت بیرون مسجد دارد.به نظر در بالکن هم نماز جماعت برگزار می شود.
