دره کال جنی
تکه ای ازمن ، تکه ای اززمین
مریم سادات موسوی
دیدنی های خراسان جنوبی
سرزمین کویری ایران
اگر از یک اهل سفر ، سراغ یک مقصد کمترشناخته‌شده و بکر را بگیرید ، قطعا خراسان جنوبی یکی از اولین جواب‌ها است. بازدید از جاهای دیدنی خراسان جنوبی برای هر گردشگری ، تجربه لذت‌بخشی خواهد بود. فرقی نمی‌کند که به کویر علاقه دارید یا محیطِ آباد و سرسبز ، علاقه‌مند به تاریخ هستید یا طبیعت‌گردی ؛ در هر حال ، خراسان جنوبی با دیدنی‌های متنوع و بی‌مانندش از شما به بهترین شکل استقبال می‌کند.
خراسان جنوبی کجاست؟
حدود ۲۰ سال است که خراسان جنوبی به‌عنوان یک استان مستقل وارد تقسیمات کشوری شده و استانی مرزی با مرکزیت شهر بیرجند است. خراسان جنوبی سومین استان پهناور ایران به حساب می‌آید ؛ همچنین جالب است بگوییم به‌عنوان پایتخت عناب و زعفران شناخته می‌شود و بخش عمده آن در مناطق خشک و کویری قرار دارد. از همین رو ، فصل تابستان برای سفر به این منطقه ، زمان چندان مناسبی محسوب نمی باشد و بهار و پاییز فصل‌های مناسب‌تری هستند ؛ ضمن این که در پاییز ، امکان مشاهده برداشت زعفران هم در قائن و باقی شهرهای این استان برای گردشگران وجود دارد.
وجود آثار تاریخی متعدد در شهرهای استان خراسان جنوبی ، نشان از پیشینه تاریخی و قدیمی این استان دارد. اگرچه کاوش‌های باستان‌شناسی در خراسان جنوبی از حیات چندهزارساله تمدن بشر در این منطقه حکایت دارد ، ولی عمده آثار باستانی مربوط به دوران ساسانیان و بعد از آن است. این منطقه همواره از اهمیت تاریخی و سیاسی زیادی برخوردار بوده است و سفر به آن ، برای هر ایرانگرد علاقه‌مند به تاریخ و طبیعت ، سرشار از جذابیت خواهد بود.
خراسان جنوبی پر است از جاهای دیدنی ناشناخته و بکر. تنها کافی است تا چمدان را ببندید و راهی این استان شوید. حتی اگر اطلاعات زیادی هم درباره خراسان جنوبی نداشته باشید، مطمئن باشید که با مجموعه گسترده‌ای از دیدنی‌های طبیعی و تاریخی غافلگیرتان می‌کند و سفری به‌یادماندنی را برای شما به ارمغان می‌آورد. با ما تا پایان این بخش همراه باشید تا با جاهای دیدنی خراسان جنوبی بیشتر آشنا شویم.
دره کال جنی
[ جاذبه‌های طبس ]
درباره دره کال جنی
کال جنی دره‌ای بسیار قدیمی با دره‌ها و فرسایش‌های زیبا و وهم‌انگیز است. این دره که در نزد اهالی منطقه به دره جن‌ها معروف است در شهر طبس قرار دارد. کال جنی از دو بخش کال و جنی تشکیل شده است. کال به دره یا مسیر ایجاد شده به وسیله سیلاب‌ها و جریان آب گفته می‌شود زیرا ساکنان روستاها این محل را ترسناک و محل حضور جن‌ها می‌دانسته‌اند.
گرندکانیون ایران
دره کال جنی در ۳۲ کیلومتری شمال شهر طبس ، در اطراف روستای ازمیغان و در امتداد خروجی قناتی در نزدیکی آن قرار دارد.
عامل اصلی ایجاد دره کال جنی رودخانه ازمیغان است. این رودخانه پس از ورود به زمین‌های آبرفتی ، بستر خود را گود کرده است. البته مقاومت سنگ‌ها در طول مسیر رودخانه باعث شده است تا پیچ‌وخم‌هایی نیز در مسیر شکل بگیرد. رودخانه به مرور زمان در عمق یک تنگه خودساخته ، مسیر خود را ادامه داده است تا در نهایت به دشت طبس برسد. این تنگه همان کال جنی است که نشانه‌های فرسایش آبی به‌خوبی بر دیواره‌های آن هویدا است. کال جنی مجموعه‌ای از فرو رفتگی‌ها ، برجستگی‌ها ، حفره‌ها و شیارهای حاصل از فرسایش ، خلل و فرج دیواره‌ها ، پلکان‌ها ، آبشارهای کوچک و حوضچه‌های آب است ؛ آثاری که در کنار هم یک جاذبه شگفت‌انگیز را خلق کرده‌اند.
به گفته ساکنان این منطقه ، این دره در گذشته بسیار ترسناک و محل زندگی ارواح و جنیان بوده؛ به همین دلیل بخش دوم به نام این دره اضافه شده است. شکل و ساختار دره به‌گونه‌ای است که وزش باد (به‌ویژه در هنگام شب که شدت بیشتری میگیرد) و عبور آن از میان شکاف‌های دره ، باعث به وجود آمدن صداهای عجیب و غریبی می‌شود. اهالی این منطقه در گذشته در واقع صدای وزش باد را در میان سنگ‌ها می‌شنیدند؛ صداهایی عجیب و غریب و رعب‌انگیز که آن‌ها را از حضور جن‌ها در این دره مطمئن می‌کرد.
این دره یک کال اصلی و چند کال فرعی دارد. آبی که در کال اصلی جریان دارد، از چشمه ازمیغان می‌آید و سرسبزی و زیبایی را به دره می‌بخشد. این آب در ادامه مسیر خود وارد کانالی می‌شود که به قنات می‌رسد و در اینجا کال را ترک می‌کند. بسیاری از افراد که به کال جنی سفر کرده‌اند، این دره را نسخه مینیاتوری گرند کانیون کشور آمریکا می‌دانند.
کال جنی هشت کیلومتر طول دارد و با دیواره‌های بلند و پرشیب ، حیرت هر بیننده‌ای را بر می‌انگیزد. سه کیلومتر نخست رودخانه دره کال جنی از سنگ‌های آهکی پوشیده شده و دو کیلومتر میانی ، شامل جاذبه‌های فرسایشی است. در سه کیلومتر پایانی نیز یک خشکه رود در بستر رسوبات آبرفتی وجود دارد. وزش نسیم خنک در این دره از بهترین ویژگی‌های کال جنی است؛ نسیمی که در این منطقه بیابانی ، بهشتی بی‌بدیل به وجود آورده است.
پس از ورود به دره متوجه نقش و نگارهایی روی دیواره‌های بلند می‌شوید؛ نقش و نگارهایی که به وجود آمدن این دره در طول هزاران سال و در اثر فرسایش آبی و بادی و حضور سیلاب را به شما نشان می‌دهند و حس و حالی از دوران باستان را در ذهن شما ایجاد میکنند. شواهد همچنین حاکی از این هستند که شاید در گذشته رودخانه‌ای خروشان نیز از اینجا گذر می‌کرده است. در این دره به بالا که نگاه کنید تنها بخش کوچکی از آسمان را در فاصله دو دیواره بلند می‌بینید.
اگر می‌خواهید تمام شگفتی‌های کال جنی را به چشم ببینید، باید با صبر و حوصله این دره را بپیمایید. در این دره هر لحظه با تصویری جدید روبه‌رو می‌شوید؛ تصاویری که خاطره‌ای به‌یادماندنی از گشت و گذار در کال جنی را در ذهن شما ثبت میکنند. راه‌پیمایی در دره عمیق و تماشای بستر حفر شده توسط رودخانه ، سیلاب‌ها و آثار فرسایش از جمله تفریحات محبوب در کال جنی هستند. همچنین آب جریان یافته در گودال‌های آب کال جنی فرصتی بی‌نظیر برای آب بازی را برای شما فراهم میکنند. درست در بیرون کال جنی طبس با نخلستانی روبه‌رو می‌شوید که به‌صورت کاملا طبیعی در دل بیابان روییده است. با تماشای این نخلستان سرسبز تصویری متفاوت و زیبا از بیابان در ذهن شما نقش می‌بندد.
بهترین زمان سفر به کال جنی طبس از دید بیشتر گردشگران فصل پاییز و زمستان است.
کال جنی منطقه‌ای مناسب برای عموم مردم
علاقه‌مند به طبیعت گردی است که قدرت پیمایش مسیرهای هموار و ناهموار را دارند.
در سفر به کال جنی یک دست لباس اضافه به‌همراه داشته باشید تا اگر هوس آب‌تنی کردید ، بدون دغدغه این کار را انجام دهید.
کفش مناسب پیاده‌روی ، یک کوله‌پشتی سبک ، آب آشامیدنی ، یک میان‌وعده سبک و مقوی مثل خشکبار ، داروهای عمومی ، پاوربانک ، کرم ضدآفتاب برای جلوگیری از آفتاب سوختگی ، کلاه و کارت شناسایی را در سفر به کال جنی فراموش نکنید.
▪به‌تنهایی به کال جنی سفر نکنید. با یک راهنمای محلی به این منطقه بروید تا گم نشوید.
▪تحت هیچ شرایطی بدون راهنما به حفره‌های دیواره‌های دره وارد نشوید.
▪اگر شنا کردن بلد نیستید، فکر آب‌تنی در حوضچه‌های کال جنی را از سر بیرون کنید؛ زیرا در برخی از قسمت‌ها به‌طور ناگهانی عمق دره زیاد می‌شود.
▪در سفر به کال جنی از دیگر جاذبه‌های شهرستان طبس و مزه کردن غذاهای محلی خراسان جنوبی مثل قورت بادمجان غافل نشوید.
▪مراقب محیط زیست باشید و چهره طبیعت را با ریختن زباله نازیبا نکنید.
کال جنی ، گرند کانیون طبس
دره کال جنی را که می توان گراند کانیون طبس نیز نامید ، شکاف و دره ای در سطح زمین های دامنه کوه شرقی طبس است که از فرسایش آبی ایجاد شده که از روستای ازمیغان بیرون می آید و به عمق این دره می رود تا سرانجام در اواسط این دره وارد کانال دست کندی شبیه قنات شود که آب را به زمین های بیرون از دره هدایت می کند .
کال به دره حاصل از فرسایش آب گفته می شود و نام جن بر این دره به علت حالت مخوف و ترسناک دیواره های مرتفع و پیچ در پیچ آن است که احتمالا گاه با صدای هو هوی باد هم همراه می شود .
برای رسیدن به محل ورود به دره کال جنی ، باید از طبس وارد جاده بشرویه شوید و با طی ۳۰ کیلومتر به دو راهی خاکی می رسید که تابلوی راهنمای دره کال جنی را در ابتدای آن نصب کرده اند . از نشانی های دیگر این دو راهی اینه که یک کشتارگاه قدیمی هم در سمت مقابل جاده است و دو راهی به نام دوراهی استخر شاعر هم معروف است .
یکی چند کیلومتر که در این جاده خاکی پیش بروید به دره کال جنی می رسید . البته تا درست بالای سر دره نیایی نمی توانی از وجود یک دره در این زمین های مسطح کویری باخبر شوی .
راهی که بعضی گردشگران برای ورود به دره انتخاب می کنند از شکافی است که با فرود از آن تقریبا به اواسط دره می رسند . اگر فرصت بیشتر داشته باشید می توانید با اتوبوس به ابتدای دره بروید و پیمایش دره را از آنجایی که رود ازمیغان با شیب ملایمی وارد دره می شودشروع کنید.
دره ی ارواح
این دره ، دره ای هست که پشت سرش پر از داستان و افسانه است. دره دو قسمت اصلی دارد که وقتی از میانه دره وارد آن بشوید با دره ای با پهنای ۳۰ متر و دیواره های ۲۰ متری روبه رو خواهید شد، قسمت دوم این دره پهنای کمتری داره و در فصول بارندگی معمولا آب دارد و از نظر بصری جذاب تراست.
اما یکی از قسمت های رمز آلود و داستانی این دره حفره هایی که بر دیواره ها قرار داره وقتی وارد یکی از این حفره ها بشوید ۴ متر به صورت خمیده باید جلو بروید و بالا سرتان تونلی ۶ متری قرار دارد که جای دست و پا در کناره های دیواره تونل کنده شده که هر سه متر جهتشون می‌چرخد، از این تونل که بالا بیاید راهرویی را می‌بینید با ده اتاق ، ۵ اتاق در هر سمت که ابعاد هر کدام ۲ در ۲ متر
طبق گفته بعضی داستان ها ، اینجا جایگاه چله نشینی میترایست ها بوده (هرچند خیلی از محققین بر این باورند در ایران میترائیسم نداشتیم) و ۴۰ روز در این خانه ها برای عبادت سکونت می‌کردند، و علت این که اسم اینجا را کال جنی گذاشته اند برای این بود که مردم محلی از ترس جن به اینجا نزدیک نشوند
یکی دیگر از روایات هم این که وقتی شب ها به اینجا بیایید صدای جن می‌شنوید و سنگ بهتون پرت میکنند، اما علت اصلی این ماجراها این است که زمانی که باد در دره شکل میگیرد به خاطر شکل پر پیچ و خم دره صدای باد شکل عجیبی بخود میگیرد و علت پرتاب تکه سنگ ها هم این است که جنس دیواره های دره رز کنگلومراست که ازشن و سنگ ترکیب شده وباد که وزیدن میگیرد سنگ های سبک را از دیواره جدا می‌کند و به شخص میزند.
