یک سرمایه گذاری درست!
سید ابوالقاسم موسوی
مدیر مسئول
معیارپرس – در ارتباط با استفاده بهینه از منابع آب سرزمین، کارشناسان نظرات متعددی ابراز کرده‌اند که هر کدام به جای خود می تواند بخشی از مشکلات و معضلات کمبود آب در طبیعت متنوع و زیبای ایرانزمین را رفع کند اما غریب این که اکثر پیشنهادهای کم هزینه — و براساس تجربه قرون، موثر — مورد بی توجهی قرار گرفته و کارهای ، البته سودمند اما نمایشی و پرهزینه مشتاقان بسیار داشته است.
در این زمینه ، اطلاعات مبسوطی پیرامون زیان هایی که احداث بی رویه سد و از آن مهم تر ،حفر چاه به طبیعت کشور زده در رسانه ها موجوداست.
صدمات فرو نشست زمین به علت برداشت غیراصولی از منابع زیر زمینی و همچنین زیان های تبخیر آب مخازن پشت سدها و هدر رفت آب، اکنون و بعد از بی‌توجهی‌های غیر معمول به هشدارهای کارشناسان، آنچنان آشکار است که دفاع از روش های پیشین را دشوار می‌کند و بازگشت به نظرات کارشناسان را ناگزیر می‌سازد.
از سال ها پیش فریاد دلسوزان متخصص — که در رسانه ها بازتاب داشته است — بلند بود که ؛ به احیای قنات برخیزید که در سرزمین کویری ایران تبخیر آب را مانع می شود و نیز به احداث آبخوان‌ها و آبخیزها همت گمارید تا از هدر رفت نزولات آسمانی جلوگیری شود و بر ذخایر آبی کشور افزوده گردد.
در این زمینه لازم به یاد آوری است که اخیرا وزیر کشاورزی به امر مهم آبخوان و آبخیز داری تاکید داشته و برنامه هایی را اعلام کرده است.
ساداتی نژاد می‌گوید: “سالانه حداقل ۱۰ میلیون هکتار آبخیزداری باید انجام شود تا به یک پایداری در حوزه‌های آبخیزداری در کشور دست یابیم چراکه این مساله زمینه ساز امنیت پایداری غذای کشور است”.
گفتنی است که نظر بسیاری از کارشناسان حوزه منابع طبیعی برآنست که اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوانداری سالانه ۹ تن در هکتار فرسایش و ۷۰ درصد خسارات سیل را کاهش می دهد و به این ترتیب آبخیزداری یکی از موثرترین اقدامات برای کاهش آثار خشکسالی و خسارات سیل محسوب می‌شود.
تذکر این نکته ضروریست که طی سال‌های گذشته از لحاظ تخصیص اعتبار نسبت به این مهم بی‌توجهی شده است و همچنان در اولویت تصمیم‌گیری ها قرار ندارد در حالی که با توجه به هزینه‌هایی که فرسایش خاک و فرو نشست‌ها به کشور تحمیل می‌کند، هزینه کردن در اجرای طرح های آبخوان و آبخیزداری صرفه‌جویی بحساب می‌آید.
در همین زمینه مدیرکل دفتر آبخیزداری و حفاظت خاک سازمان جنگل ها گفت: “هم اکنون حدود ۲۰ میلیون هکتار مطالعات آبخیزداری آماده به اجرا داریم که برای اجرای پروژه آبخیزداری و آبخوانداری در این سطح حدود ۶۰ هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز است که به دلیل عدم تخصیص اعتبار پیش بینی شده ، کاری که سال قبل هر هکتار را با یک میلیون و ۸۰۰ تا ۲ میلیون تومان می توان انجام داد، سال بعد هکتاری ۳ میلیون تومان باید هزینه کرد که در نهایت به دلیل تخصیص اعتبار کم، کمتر از نصف سال گذشته می توان کار کرد که با این وجود در مناطق بحرانی کشور نمی توان اقدامات موثری انجام داد”
اکنون که نمایندگان درحال به اصطلاح چکش زدن به ارقام بودجه هستند ضرورت دارد با یک نگاه مثبت به طرح های آبخوان داری و آبخیزداریِ پیش‌بینی شده، اعتبارات کافی را منظور کنند که یک سرمایه‌گذاری درست محسوب می‌شود و از نگرانی‌های مربوط به بحران آب در آینده خواهد کاست.