مجلس آینده نباید میدان جنگ با دولت شود
هنوز انتخابات از راه نرسیده بود که ماجرای بررسی صلاحیتها و نظارت استصوابی به نحوی تقریبی خبر از ترکیب مجلس یازدهم داد؛ وقتی اکثریت بالغ بر 93 درصدی کاندیداهای جناح چپ بیرون از رقابت انتخابات ماندند و بعضی هم پیشاپیش، بعضی از نگرانی ردصلاحیت وارد گود رقابت نشدند، میشد حدس زد که مجلسی از جنس مجالس هفتم تا نهم و حتی با دز بالاتری از اصولگرایی روی کار خواهد آمد. پیشبینیهایی که اتفاقا دوم اسفندماه به حقیقت پیوست و اصولگرایان پیروز قاطع انتخابات و فاتح تمامعیار مجلس یازدهم شدند. هرچند نتیجه انتخابات و ترکیب مجلس مشخص شد، اما این پایان اما و اگرها نبود و حالا گمانهزنیها حول محور آرایش سیاسی و تشکیل فراکسیونهای احتمالی مجلس میچرخد. برخی دوره یازدهم را در قالب یک فراکسیون واحد تصور میکنند و برخی دیگر از چند فراکسیونی شدن و ادامه اختلافات میان اصولگرایان اینبار در میدان بهارستان خبر میدهند؛ رمضانعلی سبحانیفر، سخنگوی حزب اعتدال و توسعه یکی از همان افرادی است که میگوید اختلافات اصولگرایان مانع از تشکیل یک فراکسیون واحد اصولگرایی خواهد شد. او به «اعتماد» گفته که «طیف اصولگرایان که در زمان انتخابات هم اختلافات زیادی داشتند و به سختی توانستند به یک لیست واحد دست پیدا کنند؛ بنابراین قطعا دستکم 2 فراکسیون خواهند شد.» سبحانیفر که از نمایندگان مجلس دهم است و سابقه حضور در مجلس نهم را هم در کارنامه دارد، درباره تاثیر کاهش مشارکت مردم در انتخابات مجلس نیز به عنوان عاملی در تشدید شکاف میان مردم و حاکمیت پرداخته، هرچند تاکید دارد که شدت و ضعف این موضوع، به اقدامات مجلس یازدهم وابسته است. او در عین حال معتقد است اگر اصولگرایان مجلس یازدهم را به میدان جنگ با دولت و مخالفان خود تبدیل کنند، قطعا این شکاف بیشتر از گذشته خواهد شد. آنچه با این مقدمه در ادامه میخوانید، پاسخ این نماینده عضو فراکسیون امید مجلس در پاسخ به این پرسشها و پرسشهایی بیش از این است.
نزدیک به 3 ماه دیگر مجلس دهم جای خود را به مجلس یازدهم میدهد و نمایندگانی که در انتخابات دوم اسفندماه بیشترین رای را کسب کردند، بر مسند نمایندگی تکیه خواهند زد؛ با توجه به اینکه اکثریت مجلس یازدهم از یک طیف سیاسی هستند، برآورد شما از مجلس یازدهم و پیشبینیتان از ترکیب این مجلس چیست؟
انتخابات مجلس یازدهم همانطور که پیشبینی میشد، به سود یک جناح تمام شد و امروز میبینیم غالب نمایندگان مجلس یازدهم از این طیف خاص یعنی اصولگرایان هستند. هرچند اکثریت غالب در مجلس بعدی را اصولگرایان تشکیل میدهند، اما نمیتوان یک واقعیت را از نظر دور داشت که آن، اختلافات این طیف با خودشان است. به عبارت دیگر در آینده حتما شاهد این خواهیم بود که به دلیل این اختلافات میان اصولگرایان انشقاق ایجاد میشود و فراکسیونهای مختلفی شکل خواهد گرفت و رقابت میان خودشان به اوج خواهد رسید. بنابراین شرایط به گونهای نیست که بتوان گفت لیدرهایی که در مجلس یازدهم هستند، کدام یک میتوانند و موفق شده و کلیت مجلس را در دست بگیرند. اما میتوان گفت یک گروهی اصولگرایان میانهرو و معتدلتری هستند، یک طیف و فراکسیون را تشکیل میدهند و گروهی دیگر نیز طیف تندروتر هستند که مقابل هم صفآرایی میکنند. با این حساب باید دید کدام یک از این 2 طیف اصلی موفق خواهند شد نزدیک به 40 یا 50 نماینده مستقل بیرون از این 2 طیف را جذب کند. به هر حال این حدود 50 نفر میتوانند در معادلات پارلمانی تاثیرگذار باشند؛ همانطور که گفتم با بیشتر شدن اختلافات درونجناحی اصولگرایان این موضوع قطعا بیشتر اهمیت و نمود پیدا خواهد کرد.
یکی از معماهایی که درباره مجلس یازدهم مطرح میشود، همین موضوع آرایش سیاسی مجلس آینده است، به هر حال یک طیف بهطور کامل حذف شد و تعداد اصلاحطلبان مجلس یازدهم، کمتر از انگشتان دو دست است و از سوی دیگر طیف مستقل هم تعداد اکثریت را در دست ندارد؛ به نظر شما چند فراکسیون میتواند در مجلس یازدهم ظهور و بروز پیدا کند؟
تعدادی از نمایندگان مستقل که من آنها را 40 تا 50 نفر میبینم، گروهی را تشکیل خواهند داد که یا مورد حمایت مستقیم اعتدالیون قرار گرفتهاند یا از سوی اصلاحطلبان آن منطقه مورد حمایت بوده و خواهند بود و برخی هم بهطور غیرمستقیم مورد حمایت این طیفها قرار گرفته و خواهند گرفت اما میتوانند در یک مجموعه قرار گیرند که اگر این اتفاق رخ بدهد و به صورت منسجم عمل کند، میتوانند در مجلس منشا اثر باشند و حتی تصمیماتی را که گروه دیگر یعنی اصولگرایان میگیرند، خنثی کنند.
یعنی شما با این نگاهی که به مجلس دارید، فکر میکنید مجلس یازدهم که از خرداد 99 کار خود را آغاز خواهد کرد، مجلسی خواهد بود با 3 فراکسیون ؟
البته نمیتوان بهطور قطع گفت این اتفاق رخ خواهد داد. به نظر من این مساله تا حد بسیاری به تصمیم و عمل همان 50 نفر نماینده مستقل مجلس مربوط و وابسته است؛ درواقع اگر آنها وارد میدان شوند و تصمیم بگیرند، فراکسیونی مستقل تشکیل دهند و در قالب آن فراکسیون وارد عمل شوند، میتوان مجلس را 3 فراکسیونی تصور کرد. البته فارغ از تشکیل فراکسیون به اعتقاد من این مهم است که این طیف میانه متحد و منسجم عمل کنند؛ یعنی اگر حتی فراکسیون هم تشکیل ندادند، اگر بتوانند بدون آنکه در گروه اصولگرایان جذب شوند، رفتاری مستقل داشته باشند، قادر خواهند بود معادلات را تغییر دهند.
شما درباره اصولگرایان گفتید که آنها به رقابت با خود میپردازند؛ آیا این رقابت به تشکیل فراکسیونها و آرایش فراکسیونی هم خواهد رسید یا یک فراکسیون واحد تشکیل میدهند یا مثلا جبهه پایداری از طیف اصولگرایان جدا خواهند شد؟
همانطور که پیش از این هم اشاره کردم، طیف اصولگرایان که در زمان انتخابات هم اختلافات بسیاری داشتند و به سختی توانستند به یک لیست واحد دست پیدا کنند، قطعا 2 فراکسیون خواهند شد. درواقع اصولگرایان در مجلس یازدهم به توافق نمیرسند و همین موضوع موجب خواهد شد اختلافاتشان در «خانه ملت» هم ادامه پیدا کند و همین موضوع نیز باعث میشود آنها نتوانند در قالب یک فراکسیون فعالیت کنند؛ بنابراین بدون تردید اصولگرایان در مجلس یازدهم به 2 فراکسیون تقسیم خواهند شد. اما ممکن است فراکسیون سومی هم با محوریت مستقلها در کار باشد که باید منتظر ماند و دید.
مساله دیگری که محل بحث است و برخی آن را مقدمهای برای ایجاد مشکلاتی برای آینده میدانند، مساله مشارکت در انتخابات است؛ به هر صورت مشارکت در یازدهمین انتخابات مجلس چیزی حدود 42 درصد بود که این یعنی یک کاهش 20 درصدی نسبت به انتخابات گذشته؛ موضوعی که در این رابطه محل بحث است این است که مجلس پیشرو به هر صورت رای بخشی از جامعه را پشت سر نخواهد داشت و میتواند شکاف میان مردم و مجلس را بیشتر کند؛ به نظر شما آیا با چنین تحلیلی نمیتوان گفت احتمالا در آینده اعتراضات مردمی افزایش پیدا خواهد کرد؟
طبیعی است که نسبت به دوره دهم مشارکت مردم کاهش پیدا کرد، اما پیش از آنکه به این بپردازیم که این کاهش مشارکت در آینده چه سرانجامی پیدا خواهد کرد، باید ببینیم اساسا چرا مشارکت کاهش پیدا کرد؟ که در پاسخ به آن باید گفت شاید یک مساله اعتراضات به مدیریت کشور و مشکلات اقتصادی و … باشد یا اینکه کاندیدای مورد نظرشان در انتخابات حضور نداشته است؛ حال باید دید چه عواملی موجب کاهش مشارکت مردم شده است، مانند مساله مدیریت کشور، وضعیت معیشت که عمده اعتراضات و نگرانیها از این بابت بوده است، در مجلس یازدهم به چه سمتوسویی میرود. در واقع این مسائل به این بستگی دارد که مجلس یازدهم چقدر میتواند مطالبات مردم را پاسخ دهد. درواقع اگر مجلس یازدهم به هر دلیلی بتواند برای مشکلات مردم که عمدتا معیشتی و اقتصادی است، نسخهای درمانی بپیچد و اوضاع را بهبود ببخشد و اشتغال و رونق اقتصادی راه بیندازد، مسلم است که شکاف کمتر خواهد شد و مردم نیز نگاهشان تغییر خواهد کرد اما از سوی دیگر اگر خدایی نکرده وضعیت به سمت و سویی پیش برود که این مجلس به میدان جنگی با دولت، مردم و مخالفانشان تبدیل شود، طبیعی است این شکاف بیشتر از گذشته خواهد شد. بنابراین در صورتی میتوانیم انتظار ترمیم این شکاف را داشته باشیم که تعامل مجلس و دولت برای رفع مشکلات افزایش پیدا کند؛ در این صورت اعتماد مردم نیز به کل سیستم مدیریتی افزایش پیدا خواهد کرد. امروز مردم به وضعیت اقتصادی خود نگاه میکنند و مسلم است اگر قرار باشد به جای پرداختن به این مشکلات، شاهد مسائل و اختلافات و دعوای درونجناحی در مجلس باشند، ناراضیتر خواهند شد و مجلس هم راه به جایی نخواهد برد. در نهایت هم این فاصله مردم با حاکمیت است که بیشتر خواهد شد.
متن پیش رو در اعتماد منتشر شده و انتشار آن در معیار پرس به معنی تایید تمام یا بخشی از آن نیست