شگفتی های آذرآبادگان (دیدنی های آذربایجان شرقی)
تکه ای ازمن ، تکه ای اززمین 
مریم سادات موسوی
آذربایجان شرقی از خوشآبوهواترین مناطق شمال غربی کشور ما است که بهدلیل کوهستانهای مرتفع و جنگلهای سرسبزی که دارد از بهترین مقاصد سفر در فصل تابستان به شمار میرود. این استان از اصیلترین نواحی ایران نیز هست و آثار برجستهای از تمدنهای کهن در گوشه و کنار آن به چشم میخورد. جاذبههای تاریخی و طبیعی قابلتوجه در آذربایجان شرقی گردشگران داخلی و خارجی زیادی را به بازدید از این خطه تماشایی ترغیب میکنند. گرچه این استان از سردسیرترین نواحی کشور ما به شمار میرود، بازدید از شهرها و دیدنی های آن در تمام سال برای مسافران جذاب است. تلاش میکنیم در این صفحه، بخشی ازاین دیدنی هاراحضورتان عرضه کنیم.
برج دوزال (مقبره امامزاده شعیب)
برج دوزال که با نام مقبره امامزاده شعیب نیز شناخته میشود، از جاهای دیدنی جلفا است و در فاصله ۶۵ کیلومتری جلفا و در روستای دوزال قرار دارد. با قدمتی که به اواخر قرن هفتم هجری و دوره حکومت ایلخانی بازمیگردد، این برج هشتضلعی بلند روی قاعدهای سنگی واقع شده است و در هر ضلع آن، طاقنمایی بلند با طاق جناغی دیده میشود. دورتادور قسمت بالای برج را نیز حاشیهای از تزیینات معرق با کاشیهای لاجوردی و فیروزهای دربرگرفتهاند. در قسمت غربی برج اتاقی وجود دارد که به مسجد قدیمی دوزال متصل میشود و از آن میتوان به زیرزمین و محل اصلی مقبره وارد شد. این مقبره طبق گفته خادم آن، مدفن فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر حضرت امام رضا (ع) است. این اثر در آبان ماه سال ۱۳۶۲، با شماره ۱۶۵۴ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است .مدت زمان بازدید از این جاذبه: بین ۱ تا ۲ ساعت خواهدبود.
خانه ساوجبلاغی
خانه ساوجبلاغی از خانههای قدیمی دوران پهلوی اول است که شکلی عقب نشسته دارد. ورودی خانه از طریق یک هشتی است که بعد از عبور از آن وارد حیاط میشوید. خانه در ضلع شمالی و غربی در دو طبقه ساخته شده است. در قسمت شمالی طنبی نسبتا بزرگی قرار دارد که پنجرههای ارسی آن مشرف به حیاط است. در ایوان این طنبی دو ستون گچبری دیده میشود و بالای ایوان با تزیینات آجری و گچی، به شکل سنتور است. در مرکز آن یک ساعت با طرح شیر و خورشید قرار دارد. سقف زیرزمین بنا طاقی شکل است و چندین سردابه در آن جای گرفتهاند. طبقه همکف ضلع غربی دارای چند اتاق تودرتو است و زیرزمین آن نیز مانند ضلع شمالی، پوشش طاقی دارد. نمای ساختمان هم آجری است. خانهی ساوجبلاغی بهعنوان یکی از جاهای دیدنی تبریز، در ۲۲ خرداد سال ۱۳۷۹ با شمارهی ۲۷۰۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ایران، استان آذربایجان شرقی، تبریز، خیابان امام خمینی، ضلع شمالی مسجد کبود
مدت زمان بازدید از این جاذبه: بین ۱ تا ۲ ساعت
کلیسای موجومبار (کلیسای سنت هریپسیمه)
کلیسای موجومبار که با نامهای کلیسای سنت هریپسیمه یا سورپ هریپسیمه نیز شناخته میشود، در دره سرسبز ساریچای، در حدود ۳۵ کیلومتری شمال تبریز و ۳۹ کیلومتری مرند، در روستای موجومبار قرار دارد. بنای کلیسا نسبت به خانههای روستا در پایینترین سطح واقع شده است و در مقایسه با آنها، بزرگتر و زیباتر بهنظر میرسد. ساختمان مستطیل شکل کلیسای موجومبار، فاقد گنبد است و مصالح بهکار رفته در آن شامل سنگ لاشه، ملات و آهک میشود. احتمالا نام کلیسا برگرفته از هریپسیمه، دختر آشوت باگرادونی، پادشاه ارمنستان است. این اثر در تاریخ ۱ فروردین ۱۳۴۷، با شماره ثبت ۷۷۸ بهعنوان یکی از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
کلیسای موجومبار (کلیسای سنت هریپسیمه)
ایران، استان آذربایجان شرقی، شهرستان شبستر، حدود ۳۰ کیلومتری جاده تبریز — مرند، روستای موجومبار. بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است . مدت زمان بازدید از این جاذبه: بین ۱ تا ۲ساعت
برج مدور مراغه
بناهایی موسوم به گنبد از مهمترین جاهای دیدنی مراغه هستند. یکی از آنها با نام گنبد مدور مراغه از یادگارهای دوره سلجوقی است. این بنا که با نام برج مدور مراغه نیز شناخته میشود، در فاصله ده متری شمال گنبد کبود مراغه بنا شده است. از این گنبد بهعنوان دومین مزار از قبرهای پنجگانه مراغه یاد میشود که فرد مدفون در آن ناشناخته است. با پلانی مدور، این گنبد شامل دو طبقه سردابه و فضای اصلی میشود و با استفاده از مصالح سنگهای آهکی و حجاریشده، آجرهای خشتی و ساروج ساخته شده است. روی کتیبه برج به خط کوفی، تاریخ احداث سال ۵۶۳ هجری دیده میشود؛ اما درباره نام بانی و مدفون داخل آن هیچگونه اطلاعی در دست نیست. درب ورودی برج با نقوشی مشابه نمای اصلی گنبد سرخ مراغه آذین شده است و در آن میتوان ترقی و تکامل نمای مینایی را طی دوران کوتاه میان زمان احداث این بنا و ساخت گنبد سرخ مشاهده کرد. این اثر ارزشمند در سال ۱۳۱۰، با شماره ۱۳۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ایران، استان آذربایجان شرقی، مراغه، خیابان موسوی .بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است. مدت زمان بازدید از این جاذبه: بین ۱ تا ۲ ساعت
کاروانسرای جمال آباد
کاروانسرای جمال آباد در نزدیکی روستای جمالآباد، در ۳۵ کیلومتری شهر میانه قرار دارد. با قدمتی که به سال ۱۰۶۵ هجری قمری بازمیگردد، این بنای تاریخی در دوره ایلخانی احداث شد و بعدها توسط شاه عباس ثانی، در دوره صفوی مورد مرمت قرار گرفت. کاروانسرای جمال آباد نظیر بسیاری دیگر از کاروانسراهای ایران، بهصورت حیاط مرکزی است و چهار ایوان در اطراف آن قرار گرفتهاند. سردر بنا بهصورت دو طبقه است و چهار برج مدور در چهار ضلع آن واقع شدهاند. این اثر بهعنوان یکی از جاهای دیدنی میانه، در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱، با شمارهی ثبت ۶۱۵۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ایران، استان آذربایجان شرقی، ۳۵ کیلومتری میانه، روستای جمالآباد. بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است. مدت زمان بازدید از این جاذبه: بین ۱ تا ۲ ساعت
مسجد سنگی ترک
مسجد سنگی ترک در روستای قدیمی ترک، در ۲۹ کیلومتری شمال شرق میانه واقع شده است و با شگفتیهای منحصربهفرد، از آثار بسیار مهم آذربایجان به شمار میرود. شیوه معماری و مصالح ساختمانی که در بنای مسجد بهکار رفته، باستانشناسان را به تحیر واداشته است و در عین حال تاریخ درخشان هنر معماری را در قرون گذشته به نمایش میگذارد. بنای مسجد و نمای بیرونی آن، یکپارچه از سنگ ساخته شدهاند. کندهکاریهای باشکوه و کتیبههای زیبای آن که به خط نستعلیق تزیین شدهاند، حکایت از دقت، نبوغ و ظریفکاری معماران آن دوران دارد. همچنین محراب و ستونهای این مسجد، بهگونهای شگفتآور با سنگهای یکدست و قرمز، هر بینندهای را به خود جذب میکنند. یکی از این ستونها که تفاوت اساسی با ستونهای دیگر دارد، نشان میدهد که بعدها در هنگام تعمیر، بهجای ستون اصلی بهکار رفته است. این مسجد ۱۰ قسمت متمایز دارد. ساختمان اصلی آن تماما از سنگ بنا شده است و شبستانهای آن را بعدها با آجر ساختهاند. در ضلع جنوب غربی مسجد آرامگاهی وجود دارد که منسوب به بانی یا معمار مسجد است. در مورد بانی مسجد ترک و تاریخ بنای آن نظرهای مختلف وجود دارد. بعضی آن را به حضرت امام حسن مجتبی (ع) نسبت میدهند که بسیار بعید به نظر میرسد و برخی دیگر زمان احداث آن را در قرن ششم میدانند. برخی نیز معتقد هستند که این مسجد در قرن هشتم و دوران حکومت خانان مغول، به دست سلطان محمد خدابنده (اولجایتو) بنا شده است. بر در و دیوارهای سنگی این مسجد تاریخهای ۱۰۱۶ و ۱۲۸۲ قمری به چشم میخورد که نشان از تعمیر این مسجد در زمان شاه عباسی صفوی و ناصرالدین شاه قاجار دارد. در کتیبه دیگری که روی سنگهای میان دو پنجره قرار گرفته است، اسامی کارفرما، بانی، کندهکار و معمار یا بنای مسجد مشاهده میشود. این اثر ارزشمند تاریخی در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شمارهی ثبت ۸۶۸ بهعنوان یکی از جاهای دیدنی استان آذربایجان شرقی در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ایران، استان آذربایجان شرقی، ۲۹ کیلومتری شمال شرق میانه، روستای ترک. بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است. مدت زمان بازدید از این جاذبه: بین ۱ تا ۲ ساعت
آرامگاه امامزاده اسماعیل
آرامگاه امامزاده اسماعیل از اماکن مذهبی و جاهای دیدنی میانه است و در قلب شهر قرار دارد. این بارگاه که در ضلع جنوبی مسجد جامع شهر جای گرفته است، به دوره صفوی تعلق دارد. بسیاری از المانهای بنای قدیمی در اثر تغییرات و نوسازی از بین رفتند که از آن جمله میتوان به گنبد پوشیده در کاشیهای فیروزهای اشاره کرد. از بنای پیشین تنها مناره بلند صحن اصلی و کتیبههای سردر اصلی باقیماندهاند. این اثر در تاریخ ۲۸ مرداد ۱۳۴۸ با شمارهی ثبت ۸۷۱ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.
ایران، استان آذربایجان شرقی، میانه، قسمت جنوبی مسجد جامع میانه. بازدید از این جاذبه گردشگری رایگان است. مدت زمان بازدید از این جاذبه: کمتر از یک ساعت
