سیاستگذاری خرد

بخش پنجم
دکتر حجت اله عباسی

ماجرای دستکاری رسانه های جمعی در افکار عمومی مانند عبور خبر رویدادها از هفت خوان رستم است. اصحاب رسانه در هر خوان، متناسب با مسوولیت، اختیارات و توان بازدارندگی و با دست اندازی به ساحت واقعیات و رخدادها، به گونه ای افکار عمومی را به حوزه منافع خود هدایت می کنند.
هفت خوانی که اخبار رویدادها از آن ها عبور می کنند و در هر مرحله دستکاری می شوند؛ شامل سیاستگزاری کلان، سیاستگذاری خرد، سوژه یابی، منابع خبری، تیم خبرنگاری، تیم اتاق خبر و تیم انتشار اخبار هستند. در هر مرحله، خبر را پس از چکش کاری به مانند کالا مطابق منافع خود صیقل داده و می سازند.!
خوش خیالی این است که خبر را روایت بدون کم وکاست و برآمده از درون واقعیات تلقی کرد. خبر توسط یک صنعت ساخته می شود و ممکن است اخبار چالش برانگیز مخاطبان را در شناخت محیط و تصمیم گیری درست نه تنها یاری ندهند بلکه در مواردی گمراه کنند.
سیاستگذاری خرد یا درون سازمانی در دو مرحله مدیران بالادستی و پایین دستی انجام می شود. در مرحله بالادستی مدیران ارشد رسانه، مالکان رسانه ها با برجسته سازی و چارچوب بندی محورها، باید و نبایدهای رسانه ای را مشخص می کنند. در این مرحله چارچوب ها و سیاست های مشخصی تعیین می شود و دستکاری در افکار عمومی با ایجاد مرزبندی و خط کشی ها و با تعیین مناطق ممنوعه رخ می دهد.
در مرحله پایین دستی نیز مدیران اخبار، سردبیران و کارشناسان خبری با تعیین دقیق سوژه ها، چگونگی تهیه و پوشش و زمان ومکان آن ها شرایطی را رقم می زنند که نتایج دلخواه به ارمغان آورد.
سیاستگذار در رسانه های عمومی موجب خط کشی سیاسی و منجر به خارج کردن جریان هایی از شمول دسترسی به رسانه است. در جریان سیاستگذاری خرد، راهکارها و شیوه های اجرایی سیاستگزاری مرحله کلان نیز تعیین می شود و اهداف اقتصاد سیاسی یعنی هزینه و فایده نخبگان حاکم بر جامعه محقق می شود.
به طور مثال اگر یکی از سیاست های کلان کشور در رسانه های عمومی توجه به “نظریه خودی و غیرخودی” باشد. در مرحله سیاستگزاری خرد باید مصداق های آن تعیین شوند که چه جریان هایی خودی و چه جریان هایی غیرخودی هستند.
پس از تعیین مصادیق باید راهکارهایی برای پوشش خبری رویدادها پیدا کرد. در این مرحله اخبار مثبت گروه های غیرخودی یا پوشش داده نمی شود و یا با رویکرد منفی و روش انتقادی زیر چتر اخبار قرار می گیرد که از پوشش ندادن بدتر است. یا برعکس اخبار منفی جریان های خود به کلی نادیده گرفته می شوند و اخبار مثبت آن ها به صورت پرتواتر پوشش داده می شوند.