درجستجوی بازار
بحث این که ایران با امکانات بالقوه می تواند تنوع درآمد داشته و مشکل اشتغال را نیز به راحتی رفع کند ، یک بحث قدیمی است که با تکرار آن و البته بی توجهی به برنامه ریزی هایی که لازم است انجام شود و نمی شود ، از مرحله یک امر اصولی به یک بر چسب شعاری که تنها کار برد تبلیغاتی در برهه های مختلف دارد ، تبدیل شده است. موارد متعددی برای مثال زدن وجود دارد که هر کدام می تواند موضوع کنکاش جداگانه ای باشد و شایسته است کارشناسان به آن بپردازند. از جمله این موارد ؛ بحث وجود معادن و تنوع آن ها و علی القاعده مساله بهره برداری صحیح از آن ها و تولید ارزش افزوده دراین زمینه است که یکی ازغریب افتاده ترین آن ها نیز وجود و موضوع بهره وری از معادن سنگ های زینتی و به اصطلاح گوهر سنگ ها هست.
طبق آمارهای جهانی، کشورمان هفت درصد ذخایر معدنی دنیا را به خود اختصاص داده است، همچنین ۳۵ درصد از اکتشافات کشورمان در حوزه سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی است.
نزدیک به ۸۰ نوع ماده معدنی در کشورمان وجود دارد که حدود نیمی از این مواد جزو سنگ های قیمتی هستند، با این اوصاف سهم کشورمان در تجارت جهانی سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی بسیار ناچیز است.
طبق گزارش ها، ایران دارای معادن غنی از سنگ های قیمتی است. استانهای قم، خراسان، کرمان، همدان، اصفهان، سمنان و کردستان از مهمترین مناطق دارای معادن سنگهای قیمتی و نیمه قیمتی در کشورمان به شمار میروند. تنها در شهرستان فردوس از توابع استان خراسان جنوبی، ۳۸ نوع گوهرسنگ و ۳۵ معدن فعال در حوزه سنگ های قیمتی وجود دارد.
مورد سنگ های قیمتی و توجه به هنر — صنعت تراش گوهر و سنگ های زینتی چندین سال هست که در کشور مطرح شده و کارهایی هم صورت گرفته است.
اخیرا مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور گفته است: “گردش مالی گوهرسنگ ها، فلزات گرانبها و الماس در جهان سالیانه یک هزار و ۲۰۰ میلیارد دلار است که سهم کشور ما در این زمینه یک صدم درصد است.
وی دلیل این سهم ناچیز را ناقص بودن ثبت اطلاعات در کشورمان و عدم توجه کافی به برندسازی برشمرد و ادامهداد: آمار صادرات در حوزه سنگ های قیمتی مبهم است، زیرا ثبت سفارش انجام نمیشود، اما اکنون در سامانه جامع تجارت اقداماتی برای ثبت سفارش ها انجام شده است. یکی دیگر از دلایل سهم ناچیز ایران در صادرات سنگهای قیمتی نیز بحث برندسازی است باید بر روی آموزش های بازار محور کار شود تا منجر به برندسازی شود، تاکنون برندسازی خوبی در حوزه سنگ های قیمتی و نیمه قیمتی انجام نشده است تا بتواند وارد بازار جهانی شود.
مجری طرح توسعه صنعت گوهرسنگ کشور تاکید کرد: باید در بحث صادرات، کل زنجیره ارزش افزوده از اکتشاف تا بازارهای جهانی را مورد توجه قرار دهیم.”
این سخنان نشانگر آن هست که در زمینه هنر — صنعت گوهر تراشی بالاخره دارد کارهایی انجام می شود لیکن هنوز کارجامع که زنجیره کاملی باشد تا تولید و فروش را پشتیبانی کند صورت نپذیرفته وطبیعتا توجه بیشتر مسوولان را می طلبد .آنگونه که مجری طرح توسعه صنعت گوهر سنگ کشور می گوید ؛ درصورت انجام اقدامات لازم دراین زمینه ، درآمد و اشتغال آن می تواند با درآمد نفت برابری کند. انتظار پیشرفت دراین صنعت ، انتظار نابجایی نیست!