داستان پرواز [از برادران رایت تا کووید-19]

در این سری از یادداشت‌ها، قصد داشتم اشاره‌ای مختصر به صنعت هواپیمایی و نهایتا ارتباط آن با گردشگری و جابه‌جایی مسافر داشته باشم. این نوشته‌ها با این که در چند قسمت ارائه می‌شود، همچنان توضیح مختصری از ماجرای پرواز و هواپیما است. گستردگی این صنعت و بخش‌های مختلف درهم‌تنیده‌اش، هرکدام صفحه‌ها مطلب را به خود اختصاص می‌دهد.
در دو بخش قبلی به رویای انسان از آرزویی دست‌نیافتنی تا تلاش برای عینی‌شدن آن و نقش برادران رایت در این دستاورد اشاره کردیم. به تاریخ پیشرفت هواپیما و نحوه استفاده آن از جنگ جهانی دوم تا جابه‌جایی‌های چند هزار نفری در هر روز به قصد بیزنس و تفریح. شرکت‌های بین‌المللی مرتبط با این صنعت مثل ایکائو و یاتا را بررسی کردیم. روند ورود هواپیما به ایران را نگاه مختصری انداختیم و نهایتا به معرفی شرکت‌های برتر هواپیمایی از نگاه Skytrax (مشاور مستقر در انگلستان که یک سایت بررسی و رتبه‌بندی شرکت‌های هواپیمایی و فرودگاه را اداره می‌کند) پرداختیم. قطر ایرویز، سنگاپور ایرلاینز، آل نیپون ایرویز، هواپیمایی امارات و کاتای پاسیفیک را در قسمت قبل معرفی کردیم. در این بخش نیز ابتدا به معرفی سایر ایرلاین‌های مطروحه در رتبه‌بندی Skytrax می‌پردازیم.

• اوا ایر
اوا ایر،EVA Air، شرکت هواپیمایی تایوانی است که به‌عنوان ششمین خطوط هواپیمایی امن جهان، شناخته می‌شود. شرکت اوا ایر در سال ۱۹۸۹ راه‌اندازی شد و تا پیش از همه‌گیری ویروس کرونا، روزانه به ۷۳ مقصد در آسیا، استرالیا، اروپا و آمریکای شمالی، پروازهای مستقیم داشت.
دفتر مرکزی این شرکت در شهر تائویوان، تایوان قرار دارد و فرودگاه بین‌المللی تائویوان تایوان، قطب این شرکت هواپیمایی به‌شمار می‌آید. سهام شرکت اوا ایر در بازار بورس تایوان معامله می‌شود. این شرکت در حال حاضر در ناوگان هوایی خود، دارای ۶۱ فروند هواپیمای جت مسافربری می‌باشد، که هواپیماهای این ناوگان از سه شرکت بوئینگ، ایرباس و مک‌دانل داگلاس تشکیل شده‌اند. در سال ۲۰۱۶ سایت worldairlineawards که رده‌بندی‌های شرکت‌های هوایی در جهان را انجام می‌دهد، شرکت هوایی را به عنوان هشتمین خط هوایی برتر سال انتخاب کرد.

• لوفت‌هانزا
لوفت‌هانزا Lufthansa، شرکت هواپیمایی حامل پرچم آلمان و بزرگترین شرکت هواپیمایی این کشور است که دفتر مرکزی آن در شهر کلن قرار دارد و پایگاه اصلی پروازهای آن فرودگاه بین‌المللی فرانکفورت است. شرکت هواپیمایی لوفت هانزا به عنوان دومین شرکت هواپیمای بزرگ جهان از لحاظ تعداد مقاصد پروازی، چهارمین هواپیمایی بزرگ جهان بر پایه میزان درآمد، هفتمین شرکت از نظر حمل‌ونقل بار و مجموع مسافت‌های پروازی و دهمین شرکت بزرگ جهان از لحاظ حمل‌ونقل مسافر شناخته می‌شود.
لوفت‌هانزا در سال ۱۹۵۳ فعالیت خود را در شهر کلن آلمان آغاز کرد و هم‌اکنون به صورت روزانه از طریق شهرهای مختلف اروپا به ۲۲۰ مقصد در ۷۸ کشور جهان پروازهای مستقیم دارد. شبکه پروازی گسترده، هواپیماهای مدرن، سرویس اینترنت داخل کابین هواپیما، کابین فرست کلاس، پرسنل باتجربه و متخصص، از شاخصه‌های متمایز شرکت هواپیمایی لوفت‌هانزا است.
شرکت‌های تابعه و زیرمجموعه لوفت‌هانزا عبارتند از: آسترین ایرلاینز، سوئیس اینترنشنال ایرلاینز، بروکسل ایرلاینز، لوکزایر، ژرمن‌وینگز، تیرولین، یورووینگز، لوفت‌هانزا کارگو، لوفت‌هانزا سیتی‌لاین، لوفت‌هانزا رجینال، آمادئوس آی‌تی گروپ و جت‌بلو.

• هواپیمایی اتحاد
هواپیمایی اتحاد، Etihad Airways، شرکت هواپیمایی حامل پرچم امارات متحده عربی است که هم‌اکنون به‌عنوان چهارمین خطوط هواپیمایی خاورمیانه شناخته می‌شود. شرکت هواپیمایی اتحاد در نوامبر ۲۰۰۳ به فرمان شیخ خلیفه بن زاید آل نهیان راه‌اندازی شد و پیش از کرونا، روزانه به ۹۶ مقصد، در خاورمیانه، اروپا، آمریکای شمالی، آفریقا، آسیا و استرالیا پروازهای مستقیم داشت. این شرکت در سال ۲۰۱۲ بیش از ۱۰٫۳ میلیون مسافر را منتقل کرده است. دفتر مرکزی این شرکت در شهر ابوظبی، امارات متحده عربی قرار دارد و فرودگاه بین‌المللی ابوظبی، قطب این شرکت هواپیمایی به‌شمار می‌آید.
در سال 2019 سایت worldairlineawards شرکت هوایی اتحاد را به عنوان ششمین خط هوایی برتر سال انتخاب کرد. اتحاد هم‌اکنون دارای ۱۲۰ فروند هواپیمایی مدرن است و برای گسترش خطوط خود سفارش حدود ۲۰۰ هواپیمایی جدید را داده‌است. سفارش‌های جدید این شرکت شامل ۱۰ فروند ایرباس ۳۲۰ نئو، ۲۶ فروند ایرباس ۳۲۱ نئو، ۶۲ فروند ایرباس ۳۵۰، پنج ایرباس ۳۸۰، ۲۸ بوئینگ ۷۷۷، ۶۶ بوئینگ ۷۸۷ و یک فروند ایرباس ۳۳۰ است.

• هاینان ایرلاینز
هاینان ایرلاینز، Hainan Airlines شرکت هواپیمایی چینی است، که برپایه اندازه ناوگان هم‌اکنون به‌عنوان چهارمین خطوط هواپیمایی جمهوری خلق چین شناخته می‌شود. شرکت هاینان ایرلاینز در سال ۱۹۸۹ تأسیس شد و پیش از شیوع ویروس کووید-19، روزانه به ۹۰ مقصد در قاره آمریکا، اروپا، آسیا و آفریقا پروازهای مستقیم داشت.
دفتر مرکزی این شرکت در شهر هاینان، جمهوری خلق چین قرار دارد و فرودگاه بین‌المللی پکن و فرودگاه بین‌المللی هایکو میلان، قطب‌های این شرکت هواپیمایی به‌شمار می‌آیند. هاینان ایرلاینز در حال حاضر در ناوگان هوایی خود، دارای ۱۲۹ فروند هواپیمای جت مسافربری می‌باشد. سهام این شرکت در بازار بورس شانگهای مبادله می‌شود. هواپیمایی هاینان دارای چندین شرکت تابعه و زیرمجموعه می‌باشد، که ۱۲ شرکت هواپیمایی، ۴۷ هتل، ۱۳ شرکت خدمات مالی، ۵ شرکت کشتیرانی، ۱۱ فرودگاه و ۲ شرکت خرده‌فروشی را در بر می‌گیرد.
این ها شرکت‌های هواپیمایی دنیا با رتبه‌بندی Skytrax بودند که نگاه مختصری به آن انداختیم. همانطو ر که در قسمت اول توضیح دادم، شرکت هواپیمایی هما، اولین خط هوایی ایران (هواپیمایی ملی ایران) بود. طی سال‌های بعد از آن، خطوط هوایی دیگری نیز اضافه شدند. در ادامه نگاه مختصری به هر کدام از این ایرلاین‌ها می‌اندازیم.

• ایران‌ایر
ایران‌ایر شرکت هواپیمایی حامل پرچم ایران با نام رسمی هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران است که در ایران از ابتدای تأسیس با نام هُما (هواپیمایی ملی ایران) شناخته می‌شود. ایران‌ایر که یکی از قدیمی‌ترین شرکت‌های هواپیمایی فعال در خاورمیانه است هم‌اکنون به بیش از ۴۰ مقصد داخلی و بین‌المللی پرواز انجام می‌دهد. دفتر مرکزی ایران‌ایر در فرودگاه مهرآباد تهران قرار دارد و پایگاه اصلی پروازی این شرکت که بیشتر پروازهای ایران‌ایر از مبدأ یا به مقصد آن انجام می‌شود برای پروازهای داخلی فرودگاه مهرآباد و برای پروازهای خارجی فرودگاه امام خمینی تهران است. بر اساس آمار، ایران ایر سالیانه بیش از ۶ میلیون مسافر را جابه‌جا می‌کند (تا پیش از شیوع ویروس کرونا)

• هواپیمایی ایران ایرتور
هواپیمایی ایران ایرتور یک شرکت هواپیمایی خصوصی ایرانی است که در سال ۱۳۵۱ توسط ایران‌ایر راه‌اندازی شد. خطوط هوایی آن میان تهران و دیگر شهرهای ایران و کشور ترکیه است. این شرکت عضو یاتا و دارای مجوز آموزش هوانوردی (ATO) است. هواپیمایی ایران ایرتور هم‌اکنون با ۱۲ فروند هواپیمای مسافربری در ناوگان هوایی خود به ۲۴ مقصد پرواز دارد.

• هواپیمایی آسمان
شرکت هواپیمایی آسمان یکی از شرکت‌های هواپیمایی ایران است که در سال ۱۳۵۹ از ادغام چهار شرکت هوایی ایرتاکسی، پارس‌ایر، ایرسرویس و هورآسمان تشکیل یافت. این شرکت از سال ۱۳۸۱ به سازمان بازنشستگی کشوری واگذار شده‌ و جزو ۵ شرکت هواپیمایی ایرانی است که عضو یاتا بوده و دارای گواهی نامه آیوسا می‌باشد.
سیاست این شرکت استفاده از هواپیماهای کوچک بوده و بیشتر ناوگان این شرکت را هواپیماهای فوکر ۱۰۰ که دارای ظرفیت ۱۱۰ نفر هستند تشکیل داده‌است. دفتر مرکزی این شرکت در تهران قرار دارد و دارای دو پایگاه فعال در شیراز و مشهد است. این شرکت در سال‌های اخیر مشغول خرید هواپیماهای پهن‌پیکر بوده و طی ۳ سال اخیر هواپیماهای ایرباس ۳۲۰ و بوئینگ ۷۳۷ را به ناوگان خود افزوده‌است. این شرکت تا سال ۱۳۹۷ تنها کاربر هواپیمای بوئینگ ۷۲۷ مسافربری (با میانگین سنی ۳۷٫۵ سال) بود.
ادامه دارد…