جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان
تکه‌ای از من تکه‌ای از زمین
مریم سادات موسوی
وقتی لیست استان‌های پربازدید ایران را بنویسیم، احتمالاً سیستان و بلوچستان را جزو اولین‌ها نمی‌آوریم. به عقیده بسیاری از ما، سیستان و بلوچستان استانی محروم است که جاهای دیدنی قابل توجهی ندارد. در این گزارش تصورات شما را تاحدی تغییر خواهیم داد. علیرغم بسیاری از مشکلاتی که این استان دارد، جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان یک لیست طولانی و در عین حال شگفت‌انگیز هستند.
سفر به سیستان و بلوچستان همراه با بازدید از بسیاری از جاذبه‌های تاریخی است. از شهر سوخته که قدیمی‌ترین شهر جهان است تا کاروانسرای نصرت آباد که به دوران صفویه برمی‌گردد و ارگ جلال آباد و قلعه رستم زابل که هر کدام داستان‌های عجیبی در دل خود پنهان کرده‌اند. جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان دوست بسیار خوبی برای طبیعت خواهان نیز است.
اگر از تماشای عجایب طبیعت لذت می‌برید، در سیستان و بلوچستان تا دلتان بخواهد می‌توانید سرگرم شوید. سواحل مکران، کوه‌های مینیاتوری چابهار، تالاب لیپار با رنگ‌های سحرآمیزش و بندر گواتر که منزلگاه امن پرندگان مهاجر است همگی شما را به وجد خواهند آورد.
دراین شماره برخی ازاین عجائب رابه نظرشمامی رسانیم ومتعهدمی شویم درآینده باتفصیل این استان شگفت انگیزرامعرفی کنیم.
دیدنی‌های تاریخی سیستان و بلوچستان یک لیست طولانی است که یک سفر ۲ یا ۳روزه برای تماشای همه آن‌ها کافی نیست. این دیدنی‌ها مختص به زمان یا دوره خاصی نیست. از شهر سوخته که قدیمی‌ترین شهر دنیا است و نمی‌توان تاریخ خاصی برای آن تعیین کرد تا قلعه بمپور که یادگار دوران ساسانی است همگی در این استان حضور دارند. به عبارتی می‌توان گفت سیستان و بلوچستان بهشت عاشقان تاریخ است.
اگر از آن دسته افرادی هستید که تماشای فرهنگ‌های گذشته می‌تواند تا ساعت‌ها شما را سرگرم کند، در این استان از هر دوره و زمانی جایی را پیدا خواهید کرد. در این جا چند تا از جاهای دیدنی تاریخی سیستان و بلوچستان را معرفی می‌کنیم.
قبرستان جن‌ها
به روستای ۲۵۰۰ساله تیس در چابهار می رویم. در ۳۰۰متری این روستا، قبرستانی با قبرهای بزرگ و عجیب وجود دارد که مردم محلی آن را جن سنط می‌نامند.
به علت قدیمی بودن این قبرستان و شکل و شمایل عجیب قبرهای آن، مردم عقیده دارند که اجنه مردگان خود را این جا به خاک می سپارند. آن‌ها تصور می‌کنند که جن‌ها شبانه برای عزاداری عزیزان خود در این قبرستان گریه و زاری می‌کنند و هرکسی که شب به این مکان برود، مورد نفرین جن‌ها قرار می گیرد.
ازاسکندرمقدونی نقل است که وقتی به منطقه سیستان وبلوچستان رسیدافرادی رادیدکه وقتی کنارشترهایشان می ایستادندبه آسانی دستشان برپشت مرکبشان قرارمی گرفت!شایداگرکاوش شود، پیکرهای آنان دراین قبرستان یافت شود.
هامون
هامون از مهم‌ترین زیستگاه‌های طبیعی کشور و از منابع مهم اقتصادی و کشاورزی برای مردم سیستان و بلوچستان است. بعد از دریاچه خزر و دریاچه ارومیه، سومین تالاب بزرگ ایران و هفتمین تالاب بزرگ جهان است. نیمی از این تالاب در استان کرمان و نیمی دیگر در سیستان و بلوچستان و در شهرستان زابل قرار گرفته است. این تالاب از چندین دریاچه تشکیل شده است که وسعت و حجم آب هر کدام در فصول مختلف سال تغییر می‌کند.
اگرچه این تالاب در گذشته بسیار پررونق و پر آب بوده است، متاسفانه امروز به دلیل عدم مدیریت درست و بحران‌های کم‌آبی از وسعت آن بسیار کم شده است. هامون چندین بار در ادبیات کهن ایران نیز ذکر شده است.
این تالاب به نام دریاچه زره در شاهنامه یاد می‌شود. وقتی به تماشای این تالاب می‌روید، احتمالاً از حجم بیابان‌ها و خشکی‌های موجود در مساحت آن شگفت‌زده خواهید شد؛ چراکه کم‌آبی باعث از بین رفتن بخش عظیمی از تالاب شده است و پوشش گیاهی و جانوری آن را نابود کرده است.
سواحل مکران
سواحل مکران اگرچه در دسته دیدنی‌های طبیعی قرار دارد؛ اما در دوران‌های بسیار قدیم نیز از مکان‌های مهم سیستان و بلوچستان به حساب می‌آمد. این سواحل در کتاب تاریخی هرودوت به عنوان یکی از استان‌های ایران نام برده شده است.
سواحل مکران از شرق بندرعباس آغاز شده و تا جنوب غرب پاکستان ادامه دارد. این سواحل علاوه بر جاذبه‌های طبیعی از موقعیت جغرافیایی مهمی نیز برخوردار هستند. وجود بندر چابهار که تنها بندر اقیانوسی ایران است در این سواحل، باعث شده اهمیت استراتژیک ویژه‌ای پیدا بکنند. وقتی به دیدن این سواحل می‌روید، می‌توانید کشتی‌های بزرگ گردشگری و تجاری بین‌المللی را نیز مشاهده کنید.
از طرفی دیگر، طبیعت این سواحل بسیار خیره‌کننده است. این جا جایی است که طبیعت خشک کوه‌های سیستان و بلوچستان به دریای بزرگ و نیلگون می‌رسند و تضادی دیدنی خلق می‌کنند. در این جا می‌توانید نظاره‌گر طلوع آفتاب از افق کوه‌های زاگرس باشید و از تفریحات آبی متنوع نیز بهره ببرید. جالب است بدانید که در این سواحل می‌توانید شاهد ۳ نوع ساحل صخره‌ای، ماسه‌ای و مرجانی باشید.
اگر می‌خواهید از طبیعت شگفت‌انگیز این منطقه لذت تمام را ببرید قطعا سواحل مکران باید جزو لیست جاهای دیدنی سیستان بلوچستان در سفر به این استان قرار بگیرد.