جاذبه‌های گردشگری دنیا، ترین‌های ایران

در زمره جاذبه‌های گردشگری در دنیا، مواردی از جاذبه‌های طبیعی یا انسان‌ساخت در ایران وجود دارد که جزو “ترین‌های” دنیا محسوب می‌شود. آشنایی من با این ترین‌ها به واسطه صفحه دوستی در یکی از شبکه‌های مجازی بود. به نظرم جالب آمد که بیشتر از آن ها بخوانم و نکات قابل توجه را در این یادداشت بنویسم. در قسمت اول به سرو ابرکوه، غار نمکی قشم، بازار بزرگ تبریز و منطقه گندم بریان کرمان اشاره کردم. در این بخش از سایر ترین‌ها می‌نویسم.

• سد کبار قم

سد کبار سدی قدیمی است که در دشت کبار نزدیکی زنبورک از توابع جنت‌آباد قم قرار دارد. این سد با تاریخچه‌ای ۷۰۰ ساله همچنان دشت کبار را آبیاری می‌کند و کشاورزی منطقه را رونق بخشیده است. سد کبار به عنوان قدیمی‌ترین سد قوسی دنیا که هنوز هم پا برجاست، شناخته می شود. قدمت آن به حدود ۱۳۰۰ میلادی می‌رسد و در ۲۴ کیلومتری قم قرار دارد. این سد با ارتفاع ۲۶ متر و طول ۵۵ متر از سنگ لاشه سخت بنا شده است.
به گزارش ایسنا، سد کبار در میراث فرهنگی کشور به قدمت پیش از دوران صفویه به ثبت رسیده است که در دسته‌بندی‌های امروزی قدمت آن به قرون میانه اسلامی در نظر گرفته می‌شود و بالغ بر ۷۰۰ سال از ساخت آن می‌گذرد.
متاسفانه در سال‌های دور، یک دیواره بتنی سه متری روی بدنه قدیمی آن توسط جهاد سازندگی برای ذخیره آب بیشتر ایجاد شده بود که سنگینی مضاعفی را روی سازه سنتی و باستانی بوجود آورده و استحکام سد را به خطر انداخته بود و هم چنین از لحاظ میراث فرهنگی هویت آن را نیز تحت الشعاع قرار داده بود.
به همین دلیل شرکت آب منطقه‌ای قم در سال‌های اخیر به منظور استحکام سازی، اقدام به تزریق بتن در بدنه و پی این سد نمود و سرریزی نیزبرای زمان سیلاب از مصالح خود بدنه سد که چهره قدیمی سد را مخدوش نکند، ایجاد کرد. و با دو تا سه مرتبه عملیات رسوب برداری انجام شده ظرفیت این سد هم اینک به نیم میلیون مترمربع رسیده است.

• بادگیر باغ دولت‌آباد یزد

در وبسایت لست‌سکند در مورد بادگیر باغ دولت‌اباد یزد می‌خوانیم، شاخصه اصلی و منحصربه‌فرد باغ دولت‌آباد، بادگیر آن است. این بادگیر با 33.8 متر ارتفاع، بلندترین بادگیر جهان شناخته می‌شود. این بادگیر برخلاف دیگر نمونه‌های خود که به‌شکل مستطیل ساخته می‌شود، ظاهری هشت ضعلی دارد و باد از هر سمتی که بوزد، به‌راحتی وارد دریچه‌های بادگیر شده و به سمت پایین هدایت می‌شود.
هوشمندی دیگری که در معماری این بادگیر وجود دارد، حوض آبی است که در قسمت انتهایی آن قرار دارد. باد گرم و کویری یزد، وارد بادگیر شده، از میان پره‌های چوبی می‌گذرد و بخشی از حرارت خود را از دست می‌دهد، در طول مسیر و به‌خصوص با وزیدن بر روی سطح آب، خنک می‌شود و یک کولر خنک کننده طبیعی را می‌سازد. تالار، شاه‌نشین و اتاق‌هایی که بادگیر به آنها راه دارد؛ در فصل تابستان استفاده می‌شد و به عمارت آن، ساختمان تابستانه می‌گفتند.
وبسایت فرهنگ و تمدن نگاهی به سیر تخریب و مرمت باغ دولت‌آباد که بادگیر مذکور در آن واقع است می‌اندازد. باغ دولت آباد یزد در سال ۱۱۶۰ هجری توسط محمد تقی خان بافقی مشهور به خان بزرگ سر سلسله خوانین یزد تاسیس شده است؛ پیشینه‌ این باغ به اواخر دوره‌ افشاریه و اوایل دوره‌ی زندیه برمی‌گردد. این باغ در اصل محل سکونت و حکومت وی بوده است. باغ دولت‌آباد پس از محمدتقی‌خان رو به ويرانی رفت و اگر چه دوباره مورد مرمت قرار گرفت ولی هيچگاه به روزگاران آبادانی و دلگشايی عهدخان بزرگ نرسيد. مرمت و بازسازي باغ دولت‌آباد از سال ۱۳۴۸ توسط دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی آغاز و تا سال ۱۳۶۱ ادامه داشته است. بخش‌هايی از مجموعه كه مورد مرمت قرار گرفت عبارتست از: عمارت تالار آيينه، عمارت مستخدمين، آشپزخانه‌ها، عمارت تهرانی، قسمت ساباط و آب انبار، عمارت حرمخانه، عمارت بادگير و عمارت سرو ،عمارت بهشت آيين، هم چنين در فاصله سال‌های ۱۳۵۵ تا ۱۳۶۱ عمليات باغسازی و محوطه‌سازی در اين باغ تاريخی صورت پذيرفت.

• جزیره قشم

جزیره قشم یکی از جزیره‌های استان هرمزگان است که به‌عنوان بزرگترین جزیره ایران، خلیج‌فارس و جهان، در تنگه هرمز قرار دارد. این جزیره در چند دهه اخیر به یکی از مکان‌های توریستی و گردشگری تبدیل شده‌است. از نقاط دیدنی این جزیره بازارها و دیدنی‌های طبیعی آن چون جنگل‌های حرا، غارهای خربس، تنگه چاهکوه، دلفین‌های آبی خلیج فارس، دره ستاره‌ها، جزایر ناز و سیمین و غار نمکدان است.
در وبسایت سلام‌پرواز در مورد این جزیره نوشته شده است که قدمت سکونت در خلیج فارس به 400 هزار سال پیش برمی‌گردد، در گذشته نام این جزیره ابرکاوان، کشم و لافت بوده است، که نام ابرکاوان به دوره ساسانی برمی‌گردد و گفته می‌شود که کاوان از اسم کاوه گرفته شده و نام شخص خاصی بوده است، با آغار پیدایش اسلام این جزیره توسط ارتش فرمانداربحرین وعمان به تسخیر در می‌آید. در این دوران ابرکاوان یا قشم امروزی به رونق و سرزندگی می‌رسد و کشاورزی در آن جریان پیدا کرده و کشتی‌ها به آن رفت و آمد می‌کنند به طوری که قشم تبدیل به یک مرکز فعال برای دریانوردی می شود، اما به تدریج با سرکار آمدن حکومت آل بویه جزیره قشم رونق خود را بیشتر از همیشه به دست آورد، این منطقه هم چنین برای عیلامی‌ها منطقه بسیار مهمی بوده است که در آن به تجارت و دریانوردی پرداختند، در دوره هخامنشی‌ها هم صنعت کشتی‌سازی بسیار رونق پیدا کرده بود و از آن به عنوان بزرگترین مرکز کشتی‌سازی یاد می‌شد، بعدها پرتغالی‌ها و اسپانیایی‌ها بر جزیره قشم تسلط یافتند و بعد از آن ها هلندی‌ها و انگلیسی‌ها یک دوره بر آن حکومت کردند، با روی کار آمدن حکومت صفوی امام قلی خان فرماندار عصر صفوی پرتغالی‌ها را ازجزیره بیرون کرد و با از بین رفتن این حکومت این جزیره دوباره به دست خارجی‌ها افتاد و تا دوره قاجار و آغاز دوره پهلوی این جزیره دوباره زیر سلطه ایران درآمده و هم اکنون جزو ایران است.
طبق سرشماری سال ۱۳۹، جمعیت کل جزیره قشم ۱۴۸.۹۹۳ نفر است که از این تعداد ۶۶.۸۰۱ نفر در نقاط شهری و ۸۲.۱۶۰ نفر هم در نقاط روستایی سکونت دارند. زبان اصلی مردم قشم، از ترکیب لهجه بندری وزبان عربی تشکیل شده و با گویش جزیرتی صحبت می‌کنند. ولهجه محلی و متداول مردم قشم در شهرها و روستاهای آن تقریباً یکسان است. به‌طور کلی باید گفت زبان محلی قشمی، آمیخته‌ای از زبان‌های عربی، فارسی، بندری، هندی و انگلیسی است.

• شهر یزد

یزد یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان و شهرستان یزد است که در مجاورت و نزدیک به مرکز ایران قرار دارد. بافت تاریخی این شهر در سال ۱۳۹۶ با مساحت عرصه 743 و مساحت حریم 5000 هكتار ثبت جهانی شد. این شهر به بزرگترین شهر خشتی دنیا معروف است. به نقل از ایرنا، شهر یزد القاب بسیاری را در طول تاریخ به دست آورده كه هركدام دارای بار معنایی بالایی است همچون: “شهر بادگیرها”، “دارالعباده”، “دارالعلم و دارالعمل”، “حسینیه ایران”، “شهر دوچرخه‌ها”، “شهر شیرینی”، “شهر قنات و قنوت و قناعت” و “شهر آتش و آفتاب”.

• چشمه آبگرم مشگین‌شهر اردبیل

مشگین شهر به دلیل وجود چشمه های آبگرم معدنی، مهم‌ترین شهراستان اردبیل بوده و در طول سال میزبان گردشگران و مسافران زیادی است. یکی از مهمترین جاذبه های گردشگری که باعث رونق صنعت اکوتوریسم مشگین شهر شده، چشمه آبگرم قینرجه است که به داغ ترین چشمه ی آبگرم جهان نیز مشهور بوده و در دامنه کوه سبلان واقع شده. آبگرم قینرجه با دمای 82 درجه داغ‌ترین آبگرم جهان محسوب می‌شود.قینرجه با عناصر موجود چون گوگرد دارای خواص درمانی زیادی است.
قوتورسویی نام اسیدی ترین آبگرم جهان است که در کمتر از 50 کیلومتری مشگین شهر واقع شده است و از مهم‌ترین چشمه‌های گوگردی کشور محسوب می‌شود. از دیگر زیبایی‌های منطقه، چشمه انزان و شابیل در مسیر صعود به سبلان است که به همراه طبیعت اطراف، چشم هر بیننده‌ای را به خود خیره می‌کند. چشمه‌های ملک سویی، آغ سو، ایلاندو و دودو از آبگرم‌ها و چشمه‌های دیدنی منطقه است که توام با چشم‌اندازها و مناظر اطراف فضای مناسبی را برای گردش و تفریح ایجاد کرده است.
پایان